Ζήτω !! το τεστ εγκυμοσύνης είναι θετικό! Πας να μοιραστείς τα καλά νέα με τους φίλους και συγγενείς σου … Και ακριβώς την ίδια στιγμή, θα αρχίσουν να σε «βομβαρδίζουν» με συμβουλές: κάνε αυτό, μην κάνεις εκείνο … Έτσι θα αναρωτιέσαι: Τι είναι ασφαλές; Τι μπορεί να βλάψει το μωρό μου;

Αυτό το post είναι αφιερωμένο στις πιο συχνές ερωτήσεις: “Είναι ασφαλές ….;”. Δεδομένου ότι το αντικείμενο είναι εκτεταμένο, αυτό θα είναι το πρώτο μέρος, που αφορά τα τρόφιμα, τα ποτά, το αλκοόλ και το τσιγάρο. Περισσότερα “Πρέπει” και “Δεν πρέπει” έπονται ….

ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΠΟΤΑ

Embed from Getty Images

Να τρως υγιεινά είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείς να κάνεις για το μωρό σου, καθώς και για τον εαυτό σου! Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διατροφή για την εγκυμοσύνη: θα πρέπει να ακολουθήσεις μια υγιή και ισορροπημένη διατροφή: άφθονα φρούτα, δημητριακά και λαχανικά, αλλά και γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας, τα οποία παρέχουν σίδηρο, ασβέστιο, βιταμίνες και πρωτεΐνες. Δεν χρειάζεται να τρως για δύο! Στην πραγματικότητα, εάν έχεις κανονικό βάρος, είναι μόνο μερικές επιπλέον θερμίδες την ημέρα που χρειάζονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης: καμία στον πρώτο τρίμηνο, περίπου 300 το δεύτερο, 450 το τελευταίο τρίμηνο!

Προσπάθησε να τρως συχνά και μικρά γεύματα, και καλό θα είναι να αποφεύγεις να τρως πολύ πριν τον ύπνο. Παρά το γεγονός ότι τα γλυκά, τα λιπαρά ή τα επεξεργασμένα τρόφιμα δεν θα πρέπει να είναι στο καθημερινό σου διαιτολόγιο, μην αισθάνεσαι άσχημα αν κατά καιρούς μπαίνεις στον πειρασμό! Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να δώσεις προσοχή στην ποιότητα, αλλά και στην ποσότητα: η υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους μπορεί να σε βάλει σε κίνδυνο για διαβήτη και υπέρταση της κύησης, ή να γεννήσεις ένα μωρό πολύ μεγάλο (μακροσωμικό) … Και επιπλέον θα υποφέρεις για να χάσεις τα παραπανίσια κιλά μετά τη γέννα!

Εδώ θα βρεις μερικά πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τα τρόφιμα και τα ποτά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης:

Κρέας & Αυγά

Το κρέας είναι μια εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, σιδήρου, βιταμινών και μετάλλων. Αλλά θα πρέπει να τρως μόνο καλά μαγειρεμένο κρέας. Ξέχασε το καρπάτσιο, το steak tartare και τη μπριζόλα saignant!

Η κατανάλωση μισοψημένα ή ωμά κρέατα μπορεί να οδηγήσει σε τοξοπλάσμωση, μια σοβαρή λοίμωξη που μπορεί να βλάψει το μωρό σου. Τα ωμά αλλαντικά, όπως το σαλάμι ή το προσούτο πρέπει επίσης να αποφεύγονται. Το συκώτι και προϊόντα του (όπως το πατέ) περιέχουν υψηλά επίπεδα βιταμίνης Α, τα οποία μπορεί να είναι τοξικά για το έμβρυο. Πράγματι, μία μερίδα συκωτιού αγελαδινό περιέχει τρεις φορές τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα βιταμίνης Α που επιτρέπεται στην εγκυμοσύνη, έτσι ακόμη και αν θεωρείται μια υγιεινή τροφή, πλούσια σε πρωτεΐνες, σίδηρο και βιταμίνες, πρέπει να το αποφεύγεις ή να το καταναλώνεις όχι περισσότερο από μία φορά το μήνα.

Το κρέας που δεν είναι καλά μαγειρεμένο, και ειδικά τα πουλερικά μπορεί να περιέχουν σαλμονέλα, η οποία μπορεί να προκαλέσει μια πολύ σοβαρή μορφή τροφικής δηλητηρίασης. Συνεπώς, πρέπει να δώσεις ιδιαίτερη προσοχή στο καλό μαγείρεμα του κοτόπουλου. Η σαλμονέλα βρίσκεται επίσης στα αυγά, για αυτό η κατανάλωση ωμού ή μερικώς μαγειρεμένου αυγού δεν συνιστάται (συμπεριλαμβάνονται η σπιτική μαγιονέζα, το τιραμισού, κ.α.).

Ψάρι & Θαλασσινά 

Το ψάρι είναι μια εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών και πολύτιμων ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, τα οποία ενισχύουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και των ματιών του εμβρύου. Ωστόσο, θα πρέπει να αποφεύγονται ορισμένα ψάρια, όπως τον καρχαρία, τον ξιφία, το σκουμπρί, το πλακολεπιδόψαρο, και τον τόνο. Αυτά τα ψάρια έχουν μολυνθεί με μεγάλες ποσότητες υδραργύρου, ο οποίος μπορεί να είναι τοξικός για το μωρό σου. Για να δεις περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα επίπεδα υδραργύρου στα ψάρια και της επιτρεπόμενες μερίδες, παρακαλώ κάνε κλικ εδώ.

Το ωμό ψάρι και τα θαλασσινά μπορεί να περιέχουν επιβλαβή βακτήρια ή ιούς. Ως εκ τούτου, αποφεύγουμε να τρώμε ωμό ψάρι στην εγκυμοσύνη (συμπεριλαμβάνονται ορισμένες ποικιλίες σούσι και σασίμι) ή ωμά οστρακοειδή. Το χταπόδι, το καλαμάρι, οι γαρίδες είναι εντάξει εφόσον είναι καλά μαγειρεμένα. Με τα καπνιστά ψάρια (όπως σολομός και πέστροφα) οι απόψεις διίστανται: ενώ θεωρείται ότι είναι ασφαλές από ορισμένους ειδικούς, άλλοι συμβουλεύουν να αποφεύγονται λόγω της πιθανότητας μόλυνσης με λιστέρια, ένα βακτήριο δυνητικά επιβλαβές για το μωρό σου.

Τυριά & Γάλα

Το τυρί είναι μια πολύ καλή πηγή ασβεστίου και βιταμινών, οπότε να τρως τυρί, αρκεί να είναι φτιαγμένο από παστεριωμένο γάλα. Δεν θα πρέπει να τρως ορισμένα μαλακά τυριά, όπως μπρι, καμαμπέρ, Chevre, ροκφόρ, τα οποία μπορεί να περιέχουν το σπάνιο αλλά επικίνδυνο μικρόβιο λιστέρια. Να ελέγξεις τις συσκευασίες, όπου συνήθως αναφέρεται αν το τυρί φτιάχτηκε από παστεριωμένο ή μη παστεριωμένο γάλα, και να αποφεύγεις τα σπιτικά τυριά. Τα σκληρά τυριά είναι μια χαρά. Για τον ίδιο λόγο, το γάλα που πίνεις πρέπει πάντα να είναι παστεριωμένο.

Καφές

Η κατανάλωση περισσότερο από 200 mg καφεΐνης την ημέρα μπορεί να σε βάλει σε κίνδυνο αποβολής ή να αποκτήσεις ένα μωρό με χαμηλό βάρος γέννησης (αλλά αυτό δεν είναι ξεκάθαρο). Αυτό σημαίνει ότι μπορείς να πιεις μέχρι δύο φλιτζάνια στιγμιαίου καφέ ή 1 φλιτζάνι καφέ φίλτρου την ημέρα. Μην ξεχνάς τις άλλες πηγές καφεΐνης, όπως το τσάι, τα αναψυκτικά τύπου κόλα, τα ποτά ενέργειας ή τη σοκολάτα. Για να μάθεις την περιεκτικότητα σε καφεΐνη των διαφόρων ποτών και ροφημάτων, παρακαλώ κάνε κλικ εδώ.

Αφεψήματα

“Φυτικό” ή “φυσικό” δεν σημαίνει απαραίτητα “ασφαλές”. Τα περισσότερα τσάγια είναι ασφαλή στην εγκυμοσύνη, εφόσον δεν πίνονται σε μεγάλες ποσότητες. Το πράσινο τσάι περιέχει καφεΐνη, προσοχή συνεπώς να μην υπερβαίνεις το συνιστώμενο όριο των 200 mg καφεΐνης ημερησίως (βλέπε παραπάνω).

Υπάρχουν ορισμένα τσάγια που πρέπει να αποφεύγονται: το τσάι φασκόμηλου ενδέχεται να προκαλεί αποβολή και η υψηλή αρτηριακή πίεση. Το τσάι μαϊντανού μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής. Η βαλεριάνα, καθώς και το χαμομήλι σε μεγάλες ποσότητες επίσης αποφεύγονται. Το τσάι από φύλλα Raspberry μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις, οπότε δεν καταναλώνετε στην αρχή της κύησης, αλλά μπορεί να είναι καλό προς το τέλος της εγκυμοσύνης.

Γλυκαντικές ουσίες

Σε γενικές γραμμές, η κατανάλωση γλυκαντικών ουσιών κατά  την διάρκεια της εγκυμοσύνης φαίνεται να είναι ασφαλής, συνιστάται όμως να χρησιμοποιούνται με μέτρο. Να προτιμήσεις τη στέβια και την σουκραλόζη. Η ασπαρτάμη φαίνεται να είναι ασφαλής με μέτρια κατανάλωση, αλλά θα πρέπει να αποφεύγεται από οποιονδήποτε πάσχει από μια σπάνια ασθένεια που ονομάζεται φαινυλκετονουρία (PKU) ή από άτομα με υψηλά επίπεδα φαινυλαλανίνης στο αίμα. Η σακχαρίνη και το κυκλαμικό έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση ορισμένων τύπων καρκίνου (είναι αμφιλεγόμενο),  για αυτό είναι καλύτερο να αποφεύγονται στην εγκυμοσύνη.

ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ ΠΟΤΑ ΚΑΙ ΤΣΙΓΑΡΟ

Το αλκοόλ σε μεγάλες ποσότητες είναι ιδιαίτερα τοξικό για το αγέννητο μωρό. Όσον αφορά την περιστασιακή (κοινωνική) κατανάλωση αλκοόλ, τα δεδομένα είναι αντιφατικά. Σύμφωνα με τη βρετανική οργάνωση NICE, αν και υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με το ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ στην εγκυμοσύνη, δεν υπάρχουν ενδείξεις βλάβης στο έμβρυο αν καταναλώνουμε όχι περισσότερο από μία ή δύο φορές την εβδομάδα, 250cc μπύρα ή 1 σφηνάκι (25 ml) ή 2 μικρά (125 ml) ποτήρια κρασί. Παρ’όλα αυτά, το NICE συνιστά να αποφεύγεται η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, λόγω πιθανό αυξημένο κίνδυνο αποβολής.

Οι κίνδυνοι του καπνίσματος έχουν καθιερωθεί ευρέως. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε βάζει σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αποκτήσεις ένα παιδί με χαμηλό σωματικό βάρος γέννησης, καθώς και ενδομήτριου θανάτου, συνδρόμου του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, αποβολής, πρόωρου τοκετού και αποκόλλησης του πλακούντα. Επιπλέον, τελευταία έχει αποδεχθεί ότι το κάπνισμα προκαλεί και γενετικές ανωμαλίες. Δείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ. Ο κίνδυνος περιλαμβάνει ακόμη και το παθητικό κάπνισμα. Εάν είσαι έγκυος και καπνίζεις, να συζητήσεις με το γιατρό σου τις επιλογές που έχεις για να το κόψεις το συντομότερο δυνατό …

 

Βιβλιογραφία

American Family Physician: Evidence-Based Prenatal Care: Part I. General Prenatal Care and Counseling Issues. April 2005, USA. http://www.aafp.org/afp/2005/0401/p1307.html

American Family Physician: Evidence-Based Prenatal Care: Part II. Third-Trimester Care and Prevention of Infectious Diseases. April 2005, USA. http://www.aafp.org/afp/2005/0415/p1555.html

ACOG: FAQ – Nutrition During Pregnancy. September 2013, USA. http://www.acog.org/Patients/FAQs/Nutrition-During-Pregnancy

NICE: Antenatal Care- Routine Care for the Healthy Pregnant Woman. March 2008, UK

HAS: Comment mieux informer les femmes enceintes? Avril 2005, France

 

Photo credits

1.Getty images; 2.media1.onsugar.com; 3.alachia, Flickr.com; 4.Back East Photography, Flickr.com; 5.Susanne Nilsson, Flickr.com; 6.Steve Nodgrass, Flickr.com; 7.Luz Bratcher, Flickr.com; 8.emdot, Flickr.com; 9.Shrikant Nigam, Flickr.com