ΑΣΚΗΣΗ, ΣΕΞ, ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΔΙΑ

Το πρώτο μέρος από “Τα Πρέπει και δεν Πρέπει της Εγκυμοσύνης” ανέλυσε τι επιτρέπεται και τι αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετικά με τρόφιμα, ποτά, αλκοόλ και τσιγάρο (δες εδώ). Το δεύτερο μέρος είχε να κάνει με θεραπείες αισθητικής και φάρμακα (βλέπε εδώ). Σε αυτό το τρίτο άρθρο θα βρεις ότι αφορά την άσκηση, το σεξ, την εργασία και τα ταξίδια κατά την διάρκεια της κύησης …

ΑΣΚΗΣΗ

Embed from Getty Images

Γιατί να γυμνάζεσαι: Η έναρξη ή συνέχιση ενός προγράμματος μέτριας έντασης γυμναστικής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να έχει πολλά οφέλη για την υγεία: ελαττώνει μερικές από τις ενοχλήσεις της εγκυμοσύνης, συμβάλλει στην ενίσχυση των μυών που χρησιμοποιούνται στον τοκετό, μπορεί να σου δώσει περισσότερη ενέργεια και ευεξία. Η άσκηση επίσης είναι πιθανόν να προλάβει τον διαβήτη και την υπέρταση που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη. Το Αμερικάνικο Κολέγιο Μαιευτικής και Γυναικολογίας συνιστά για τις έγκυες γυναίκες 30 λεπτά μέτριας άσκησης την ημέρα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.

Ρώτησε το γιατρό σου πρώτα! Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες οι γυναίκες δεν πρέπει να γυμνάζονται, όπως άτομα με άσθμα ή καρδιακά προβλήματα, ή εγκυμοσύνες με ορισμένες επιπλοκές: αιμορραγία, χαμηλό πλακούντα, αδύναμο τράχηλο ή πρόωρες συσπάσεις.

Ιδανικές δραστηριότητες: Το είδος γυμναστικής που μπορείς να κάνεις κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης εξαρτάται από την υγεία σου και το πόσο δραστήρια ήσουν πριν την εγκυμοσύνη. Η κύηση δεν είναι μια καλή στιγμή για να ξεκινήσεις ένα πολύ απαιτητικό άθλημα, αλλά αν ήσουν δραστήρια πριν, μπορείς να συνεχίσεις να είσαι, μέσα σε λογικά πλαίσια. Τα ακόλουθα σπορ, με μέτρο, είναι ιδιαίτερα ευνοϊκά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης:

Κολύμβηση (ακόμη και σε πισίνες με χλώριο)
Γρήγορο βάδισμα
Προγεννητικά μαθήματα γυμναστικής
Γιόγκα για εγκύους

Δραστηριότητες που πρέπει να αποφεύγεις: θα είναι προτιμότερο να αποφεύγεις τα εξής:

Έντονα αθλήματα που ενέχουν κίνδυνο κοιλιακού τραύματος, πεσίματος ή κάκωσης των αρθρώσεων
Να κρατήσεις την αναπνοή σου κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας
Ασκήσεις που απαιτούν να είσαι ξαπλωμένη ανάσκελα για περισσότερο από τρία λεπτά (ειδικά μετά τον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης)
Έντονες ασκήσεις που ακολουθούνται από περιόδους χωρίς δραστηριότητα
Άσκηση σε ζεστό και υγρό καιρό
Δραστηριότητες σε ζεστό νερό (δες περισσότερα εδώ)
Τένις και άλλα σπορ με ρακέτες
Δραστηριότητες στις οποίες είναι πιθανό να πέσεις (π.χ. σκι, ιππασία, ποδηλασία)
Σπορ στα οποία έρχεσαι σε επαφή με άλλους: ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, σόφτμπολ
Καταδύσεις, η οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν ανωμαλίες στο έμβρυο.

Συμβουλές για ασφαλή άσκηση: παρότι η άσκηση μπορεί να είναι ευεργετική, πρέπει να είσαι προσεκτική. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το κέντρο βάρους μετατοπίζεται και επηρεάζεται η ισορροπία. Οι αρθρώσεις και οι σύνδεσμοι γίνονται πιο χαλαροί. Όλα αυτά μπορεί να σε βάλουν σε μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσεων. Επιπλέον, κουράζεσαι πιο εύκολα… Αυτές είναι μερικές συμβουλές για να γυμνάζεσαι με ασφάλεια:

Να αποφεύγεις την υπερθέρμανση
Να περιορίσεις την υπαίθρια άσκηση με ζεστό καιρό
Να αποφεύγεις την άσκηση που σε κάνει να νιώθεις πολύ κουρασμένη, ή με υψηλό κίνδυνο να πέσεις ή να πάθεις κάποιο κοιλιακό χτύπημα
Να σηκώνεσαι αργά μετά από ασκήσεις που ήσουν ξαπλωμένη για να μην ζαλίζεσαι
Να πίνεις άφθονο νερό
Να καταναλώνεις επιπλέον θερμίδες αν ασκείσαι τακτικά
Να φοράς καλά αθλητικά παπούτσια και το κατάλληλο σουτιέν
Μην πιέζεις τον εαυτό σου πάρα πολύ! Άκουσε το σώμα σου και επιβράδυνε όταν αισθάνεσαι κουρασμένη.

Πότε να σταματήσεις την άσκηση: Θα πρέπει να σταματήσεις αμέσως την γυμναστική και να καλέσεις τον γιατρό σου αν αισθάνεσαι ένα από τα παρακάτω:

Ζάλη, λιποθυμία ή ναυτία
Ταχυπαλμία
Δυσκολία στην αναπνοή
Πόνο στο στήθος
Έντονο κοιλιακό άλγος ή συστολές της μήτρας
Πρήξιμο στην κνήμη
Έντονη κεφαλαλγία
Θολή όραση
Κολπική αιμορραγία
Διαρροή υγρού από τον κόλπο
Μείωση ή απουσία κινήσεων του μωρού

ΣΕΞ

Είναι ασφαλές; Η σεξουαλική επαφή σε γενικές γραμμές δεν φαίνεται να προκαλέσει προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Ως εκ τούτου, μπορεί να συνεχιστεί με ασφάλεια καθόλη την διάρκεια της.

Το μωρό είναι καλά προστατευμένο μέσα στη μήτρα! Τα τοιχώματα της μήτρας, ο αμνιακός σάκος και το βλέννωδες βύσμα (που σφραγίζει τον τράχηλο της μήτρας για την πρόληψη λοιμώξεων) θα κρατήσουν το μωρό ασφαλές.

Είναι γεγονός πως η σεξουαλική επαφή μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις της μήτρας: ο οργασμός, ο ερεθυσμός του στήθους (της θηλής) και η προσταγλανδίνη (μια ουσία που περιέχεται στο σπέρμα), όλα μπορούν να κάνουν τη μήτρα να συσπά. Συνήθως, αυτές οι συσπάσεις είναι ήπιες και αβλαβείς.

Η σεξουαλική επαφή προτείνεται εδώ και πολλά χρόνια ως μέτρο για την πρόκληση τοκετού προς το τέλος της εγκυμοσύνης. Αν και δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι το σεξ προκαλεί τον τοκετό, μπορεί και να βοηθήσει, και δεν θα βλάπτει!

Θα είναι διαφορετικό το σεξ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης; Το σεξ μπορεί να είναι διαφορετικό από ό, τι πριν. Για μερικές γυναίκες είναι πιο ευχάριστο, λόγω των υψηλών επίπεδων ορμονών, της διόγκωσης των γεννητικών οργάνων και της αύξησης των κολπικών εκκρίσεων. Για άλλες όμως, η σεξουαλική επιθυμία μειώνεται για πολλούς λόγους: ναυτία και ζάλη στον πρώτο τρίμηνο, οίδημα των γεννητικών οργάνων που μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, ή μπορεί απλά να αισθάνεσαι άβολα με της αλλαγές του σώματος σου…

Επιπλέον, το στήθος διογκώνεται και γίνεται πολύ ευαίσθητο, το οποίο μπορεί να είναι ευχάριστο για μερικές γυναίκες, αλλά ενοχλητικό για άλλες …

Η σεξουαλική επαφή στην πράξη… Περιττό να το λέμε, ορισμένες στάσεις θα είναι δυσάρεστες, ή αδύνατες καθώς η μήτρα μεγαλώνει… Μπορεί να χρειαστεί να πειραματιστείτε λίγο για να βρείτε ποιες στάσεις είναι οι πιο βολικές… Ειδικά κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, θα πρέπει να αποφεύγεις να είσαι ανάσκελα για πολύ ώρα, επειδή η πίεση της μήτρας στα μεγάλα αγγεία μπορεί να προκαλέσει υπόταση και ζάλη. Ο στοματικός έρωτας επιτρέπεται, αλλά ο σύντροφος σου δεν θα πρέπει να φυσήξει αέρα μέσα στον κόλπο, διότι θα μπορούσε να προκαλέσει εμβολή αέρος (μια φυσαλίδα του αέρα που εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος), η οποία μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες.

Πότε πρέπει να αποφεύγετε η σεξουαλική επαφή: υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις στις οποίες το σεξ πρέπει να αποφεύγετε: αν έχεις κολπική αιμορραγία, ιστορικό επαναλαμβανόμενων αποβολών, πρόωρες συσπάσεις της μήτρας, ή αδύναμο τράχηλο. Επιπλέον, θα απέχεις από το σεξ αν έχεις προδρομικό πλακούντα (όταν ο πλακούντας είναι χαμηλά στην μήτρα ή καλύπτει τον τράχηλο). Πάντα να επιβεβαιώνεις με το γιατρό σου ότι είναι εντάξει για σένα να έχεις σεξουαλική επαφή.

Πότε να καλέσεις το γιατρό σου: θα πρέπει οπωσδήποτε να μιλάς με το γιατρό σου εάν, μετά το σεξ, έχεις έντονο κοιλιακό άλγος, έντονες συσπάσεις της μήτρας, δυσοσμία στις κολπικές εκκρίσεις ή αιμορραγία που προέρχεται από τον κόλπο.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Embed from Getty Images Αν είσαι μια υγιής γυναίκα και έχεις μια φυσιολογική εγκυμοσύνη, πιθανότατα θα είναι ασφαλές να συνεχίσεις να εργάζεσαι όσο είσαι έγκυος. Μην ξεχάσεις να μιλήσεις με το γιατρό σου σχετικά με το περιβάλλον εργασίας. Υπάρχουν ορισμένα επαγγέλματα που μπορεί να είναι επικίνδυνα, και άλλα που απαιτούν κάποιες τροποποιήσεις:

Έκθεση σε ακτινοβολία και ραδιενέργεια: υπάρχουν ενδείξεις για τη σχέση μεταξύ της έκθεσης σε ακτινοβολία ή ραδιενέργεια και αποβολές, ανωμαλίες του εμβρύου και άλλες επιπλοκές της κύησης. Θα πρέπει να ενημερώσεις αμέσως το γιατρό σου και τον εργοδότη σου εάν είσαι εκτεθειμένη σε ακτινοβολία ή ραδιενέργεια στον χώρο εργασίας.

Έκθεση σε χημικές ουσίες: Οι επιστημονικές ενδείξεις είναι λιγότερο πειστικές για την επαγγελματική έκθεση σε χημικές ουσίες σε σχέση με την ακτινοβολία και την ραδιενέργεια, αλλά φαίνεται να υπάρχει αυξημένο κίνδυνο αποβολών και δυσμορφίες στο έμβρυο με την έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες. Μερικά παραδείγματα τέτοιου είδους εργασίας είναι στεγνοκαθαριστήρια, βιομηχανίες βαφών, χειρουργεία, εργασίες που αφορούν έκθεση σε φυτοφάρμακα ή σε βαρέα μέταλλα (μόλυβδο, υδράργυρο). Υπάρχουν αμφιβολίες επίσης για τις γυναίκες που εργάζονται σε ινστιτούτα αισθητικής (για περισσότερες πληροφορίες δες εδώ).

Σωματικά απαιτητική εργασία: οι εργασίας που απαιτούν παρατεταμένη ορθοστασία (όπως μάγειρες, αστυνομικοί, νοσηλεύτριες) ή την άρση βαρέων αντικειμένων μπορεί να σχετίζονται με επιπλοκές της κύησης, δηλαδή, περισσότερες πιθανότητες για πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρους γέννησης του μωρού ή υπέρταση της κύησης.

Εργασίες με πολύ στρες και πολλές ώρες εργασίας: Κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι οι έγκυες γυναίκες που ανέφεραν πολύ άγχος στην δουλειά τους σε συνδυασμό με πολλές ώρες εργασίας την εβδομάδα (περισσότερες από 32 ώρες) έχουν δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να γεννήσουν ένα μικρό μωρό.

Τα στοιχεία για παρατεταμένη εργασία και εργασία σε βάρδιες δεν είναι καταληκτικά.

Εργασίες σε γραφείο: Αν και μερικές μελέτες στη δεκαετία του ’80 είχαν υπονοήσει ότι οι υπολογιστές μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο για επιπλοκές της κύησης, πολλές μελέτες έχουν γίνει από τότε, και τα ευρήματα αυτά δεν έχουν επιβεβαιωθεί. Στην πραγματικότητα, η δόση ακτινοβολίας που εκπέμπεται από έναν υπολογιστή είναι εξαιρετικά χαμηλή. Το πρόβλημα μιας δουλειάς γραφείου έγκειται κυρίως στις πολλές ώρες που πρέπει να κάθεσαι, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε καταπόνηση του αυχένα, των ματιών, του καρπού και της πλάτης. Εάν έχεις μια δουλειά γραφείου, προσπάθησε να σηκώνεσαι συχνά και να κάνεις ένα διάλειμμα κάθε λίγο και λιγάκι…

Άλλοι πιθανοί επαγγελματικοί κίνδυνοι συμπεριλαμβάνουν την έκθεση σε λοιμώξεις ή σε πολύ δυνατό θόρυβο.

ΤΑΞΙΔΙΑ

Embed from Getty Images

Είναι ασφαλή; Για μια φυσιολογική κύηση, είναι ασφαλές να ταξιδεύεις στο μεγαλύτερο μέρος της εγκυμοσύνης, συνήθως μέχρι τον τελευταίο μήνα (36 εβδομάδες). Ενημέρωσε το γιατρό σου αν πρόκειται να ταξιδέψεις, που και πότε σκοπεύεις να πας. Υπάρχουν ορισμένες γυναίκες που δεν πρέπει να ταξιδεύουν, όπως εκείνες με κολπική αιμορραγία, υψηλό κίνδυνο πρόωρου τοκετού ή αυξημένες πιθανότητες σχηματισμού θρόμβων στο αίμα.

Οδικό ταξίδι: Επιτρέπεται να ταξιδεύεις με αυτοκίνητο, τρένο ή λεωφορείο. Είναι πολύ σημαντικό όμως να φοράς την ζώνη ασφαλείας τριών-σημείων (ώμος και μηροί), πάνω και κάτω από τη μήτρα, για να μην πιεστεί. Προσπάθησε να αποφεύγεις τα πολύ μακρινά ταξίδια, κάνε συχνές στάσεις για να τεντώσεις τα πόδια ή περπάτησε συχνά, προκειμένου να κυκλοφορήσει καλά το αίμα σου.

Ταξίδια σε πλοίο: Τα ταξίδια σε πλοίο είναι ασφαλή στην εγκυμοσύνη, αλλά να έχεις κατά νου ότι η κίνηση του σκάφους ενδέχεται να επιτείνει, ή να προκαλέσει, ναυτία και έμετο. Έτσι, να είσαι προετοιμασμένη για αυτό το ενδεχόμενο! Επιπλέον, να αποφύγεις τους προορισμούς που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη. Εάν πρόκειται να κάνεις μια κρουαζιέρα σιγουρέψου ότι έχουν την δυνατότητα να προσφέρουν ιατρική φροντίδα μέσα στο σκάφος.

Αεροπορικά ταξίδια:

Οι περισσότερες έγκυες γυναίκες μπορούν να ταξιδεύουν με αεροπλάνο. Σχεδόν όλες οι εταιρείες επιτρέπουν τα ταξίδια μέχρι τις 32 εβδομάδες της εγκυμοσύνης, και πολλές άλλες μέχρι τις 36 εβδομάδες (θα χρειαστεί να έχεις μια βεβαίωση από τον γιατρό σου ότι μπορείς να ταξιδεύεις). Είναι σημαντικό να επικοινωνήσεις με την αεροπορική εταιρεία πριν κάνεις την κράτησή σου…
Δεν πρέπει να ανησυχείς για τους ανιχνευτές μετάλλων που υπάρχουν στον έλεγχο ασφαλείας των αεροδρομίων, η δόση ακτινοβολίας που εκπέμπουν είναι εξαιρετικά χαμηλή.
Προκειμένου να αποφεύγεις να σηκώσεις βαριές αποσκευές, να προτιμάς τις βαλίτσες με ρόδες για να κάνουν το ταξίδι όσο το δυνατόν ευκολότερο.
Τα αεροπορικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης (σχηματισμός θρόμβων στο αίμα), μια δυνητικά σοβαρή επιπλοκή της εγκυμοσύνης. Ο κίνδυνος αποδίδεται κυρίως στην ακινησία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ειδικά στην οικονομική θέση, όπου ο χώρος ανάμεσα στα καθίσματα είναι πολύ στενό. Προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- να φοράς φαρδιά ρούχα και άνετα παπούτσια,
- να τεντώνεις τα πόδια σου σε τακτικά διαστήματα,
- να περπατάς συχνά στην καμπίνα του αεροσκάφους,
- να αποφύγεις την αφυδάτωση: πιες άφθονο νερό, ελαχιστοποίησε την κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης,
- να συζητάς με το γιατρό σου το ενδεχόμενο να φοράς ειδικές ελαστικές κάλτσες, προκειμένου να βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος.

Μακρινά ταξίδια: τα ταξίδια σε μακρινούς προορισμούς μπορεί να ενέχουν ορισμένα ζητήματα. Να λάβεις υπόψη τα εξής:

Συζήτησε με το γιατρό σου τους πιθανούς κινδύνους για σένα και το μωρό σου.
Ορισμένοι προορισμοί είναι καλύτερο να αποφεύγονται: σημεία με δύσκολη πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη, ή με υψηλό κίνδυνο να κολλήσεις λοιμώξεις ή άλλες ασθένειες.
Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή εάν ταξιδεύεις σε χώρες όπου ενδέχεται να χρειαστείς εμβολιασμό για κίτρινο πυρετό ή φάρμακα για πρόληψη της ελονοσίας. Βεβαιώσου ότι τα εμβόλια ή φάρμακα που απαιτούνται δεν αντενδείκνυνται στην εγκυμοσύνη. Μπορείς να ελέγξεις την έγκυρη ιστοσελίδα του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) για χρήσιμες πληροφορίες (βλέπε εδώ), αλλά σε περίπτωση που θα ταξιδεύεις θα πρέπει οπωσδήποτε να το συζητήσεις με το γιατρό σου.
Καλό θα ήταν να πάρεις μαζί σου ένα αντίγραφο του ιατρικού φακέλου σου, σε περίπτωση που θα χρειαστείς κάτι στον ξένο προορισμό.

Βιβλιογραφία

NICE: Antenatal Care- Routine Care for the Healthy Pregnant Woman. March 2008, UK

HAS: Comment mieux informer les femmes enceintes? Avril 2005, France

http://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/pages/pregnancy-exercise.aspx#close

http://www.hse.gov.uk/pubns/indg373.pdf

http://www.cdc.gov/niosh/topics/repro/employers.html

http://www.abcd-study.nl

Planning Your Pregnancy and Birth Third Ed. The American College of Obstetricians and Gynecologists, Ch. 5.

http://wwwnc.cdc.gov/travel

Photo credits

Exercise: Getty images; media3.onsugar.com; sohanews2.vcmedia.vn; Jose Gabriel Lugo, Flickr.com;

Sex: Trevor, Flickr.com; Melissa Segal, Flickr.com;