Embed from Getty Images

Έλαβες το αποτέλεσμα το τεστ Παπανικολάου: “HPV”. Τι κάνεις; Αυτό που οι περισσότερες από εμάς κάνουμε: το γουγλάρεις! Διαβάζεις το ένα site μετά το άλλο, πας από φόρουμ σε φόρουμ … και μπερδεύεσαι ακόμα περισσότερο: Έχω τι;;; Μα πώς το κόλλησα; Θα πάθω καρκίνο; Ο σύντροφός μου με απατάει;

Πολλά λέγονται και γράφονται για τον HPV, και πολλές πληροφορίες είναι αντιφατικές! Η αλήθεια είναι πως πολλά πράγματα σχετικά με τον HPV είναι ακόμα ένα μυστήριο, ακόμη και για τους γιατρούς …

Ας προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε λίγο τα πράγματα και να απαντήσουμε τις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τον HPV…

• Γνωριμία με τον HPV

HPV σημαίνει «ιός του ανθρώπινου θηλώματος». Είναι ένας ιός και μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω στενής επαφής δέρμα-με-δέρμα. Ο HPV είναι στην πραγματικότητα μια πολύ μεγάλη οικογένεια, που περιλαμβάνει περισσότερους από 120 υποτύπους. Από αυτούς, μόνο περίπου 30 μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων.

• Πόσο συνηθισμένη είναι η λοίμωξη από HPV;

Πολύ συνηθισμένη! Εκτιμάται ότι το 80% των γυναικών θα προσβάλεται από τον ιό κάποια στιγμή στη ζωή τους. Τις περισσότερες φορές, το ανοσοποιητικό σύστημα θα καταφέρει να απαλλαχθεί από τον ιό, αλλά ένα μικρό ποσοστό θα τον κρατήσει για μια ζωή. Φαίνεται ότι πολλές γυναίκες θα κολλήσουν και θα καταπολεμήσουν τον ιό αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους …

• Πώς κόλλησα τον HPV; Ποιος μου τον μετέδωσε;

Η κύρια πηγή μετάδοσης του ιού είναι η σεξουαλική επαφή, συμπεριλαμβανομένων κολπική, στοματική ή πρωκτική. Για να ακριβολογούμε, η σεξουαλική επαφή δεν είναι απαραίτητη για να μολυνθούμε, γιατί ο HPV μπορεί να μεταδοθεί με την στενή επαφή δέρμα-με-δέρμα. Παρότι κάποιες έρευνες δείχνουν ότι ο HPV μπορεί να μεταδωθεί μέσω αντικείμενων, όπως πετσέτες ή εσώρουχα, αυτό δεν είναι ακόμη σαφές. Σε αυτό το θέμα, οι απόψεις διίστανται μεταξύ των επιστήμονων, και πολλοί (συμπεριλαμβανομένου και εμού) πιστεύουν ότι είναι εξαιρετικά απίθανο, αν όχι αδύνατο, να κολλήσουμε τον ιό με αυτόν τον τρόπο. Μια έγκυος γυναίκα, σε σπάνιες περιπτώσεις, θα μπορούσε να μεταδίδει τον ιό στο μωρό της, αλλά ο τρόπος μετάδοσης (κολπικός την στιγμή του τοκετού, ή μέσω του πλακούντα κατά την διάρκεια της κύησης) δεν είναι ακόμη ξεκάθαρος.

• Υπάρχει κάποιος τρόπος να γνωρίζω πόσο καιρό έχω HPV;

‘Οταν μολυνθούμε με τον ιό HPV, μπορεί είτε να εκδηλωθεί (συνήθως 1 έως 3 μήνες μετά), ή να παραμείνει αδρανής και μη ανιχνεύσιμο. Στην συνέχεια ο ιός μπορεί να εκκαθαριστεί πλήρως από το ανοσοποιητικό σύστημα, ή να παραμένει στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας για χρόνια. Επειδή μπορεί να περάσει πολύς καιρός πριν εμφανειστεί οποιοδήποτε σημάδι του ιού, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ποιος μας μετέδωσε τον HPV ή πόσο καιρό τον έχουμε. Έτσι, η απάντηση σε αυτό τo ερώτημα είναι: ΟΧΙ.

• Έχω HPV! Τι θα μου συμβεί τώρα;

-Τις περισσότερες φορές, απολύτως τίποτα. Η πλειοψηφία των λοιμώξεων από τον HPV θα εκκαθαριστούν από το ανοσοποιητικό μας σύστημα, χωρίς καν να το αντιληφθούμε.

-Περίπου 12 από τους τύπους του ιού HPV (κυρίως οι 6 και 11) μπορεί να προκαλέσουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Πρόκειται για «κρεατοελιές» που εμφανίζονται στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, αλλά και γύρω από τον πρωκτό, μέσα στον κόλπο ή στον τράχηλο της μήτρας. Τα κονδυλώματα είναι πολύ κοινά: 1 στα 10 άτομα θα έχουν κονδυλώματα κάποια στιγμή στη ζωή τους (η συχνότητα κυμαίνεται σε διαφορετικές χώρες μεταξύ 0,3 και 12%). Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι καλοήθη και ΔΕΝ εξελίσσονται σε καρκίνο.

-Περίπου 15 τύποι του HPV (συνηθέστερα οι τύποι 16 και 18) σχετίζονται με καρκίνο. Όλοι αυτοί οι τύποι είναι γνωστοί ως “τύποι υψηλού κινδύνου». Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η πιο κοινή μορφή καρκίνου που σχετίζονται με τον HPV, και ο HPV φαίνεται να είναι σχεδόν η αποκλειστική αιτία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Όμως ο HPV μπορεί να προκαλέσει και άλλες, λιγότερο συχνές μορφές καρκίνους: του αιδοίου, του κόλπου, του πρωκτού και στοματοφαρυγγικό (σημαίνει λαιμού και γλώσσας). Επειδή πολλά έχουν ειπωθεί τον τελευταίο καιρό σχετικά με την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του φάρυγγα με το στοματικό σεξ, είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι: Ναι, ο HPV συνδέεται με καρκίνο του φάρυγγα, όμως αυτή είναι μια σπάνια μορφή καρκίνου, και μόνο το ήμισυ όλλων των καρκίνων του φάρυγγα προκαλείται από τον HPV!

-Οι τύποι χαμηλού κινδύνου μπορεί επίσης να προκαλέσουν μια σπάνια πάθηση που ονομάζεται υποτροπιάζουσα αναπνευστική θηλωμάτωση, στην οποία αναπτύσσονται κονδυλώματα στο λάρυγγα.

• Τι γίνεται με τους άνδρες;

Τα πράγματα είναι λιγότερο σαφή για τους άνδρες, καθώς ο HPV είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί σε σχέση με τις γυναίκες. Είναι αποδεκτό ότι οι άνδρες είναι φορείς του ιού και συμβάλουν στην εκτεταμένη παρουσία του, και εκτιμάται ότι η HPV λοίμωξη είναι τόσο συχνή σε άνδρες και σε γυναίκες. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι άνδρες επηρεάζονται πιο σπάνια από τον ιό, με την εξαίρεση των γεννητικών κονδυλωμάτων (ίδια συχνότητα με τις γυναίκες). Αν και σπάνια, οι άνδρες μπορούν να αναπτύξουν κάποιες μορφές καρκίνου που σχετίζονται με HPV, όπως πρωκτικό ή στοματοφαρυγγικό καρκίνο. Ο HPV έιναι υπεύθυνος επίσης για κάποιες μορφές καρκίνου του πέους, αλλά αυτό το είδος καρκίνου είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο.

• Κόλλησα HPV υψηλού κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι θα πάθω καρκίνο;

Όταν έχουμε μολυνθεί με έναν τύπο υψηλού κινδύνου, μπορεί ο ιός να εισχωρεί στα κύτταρα και να προκαλεί βλάβες στο DNA τους, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται ανώμαλα. Αυτές οι κυτταρικές αλλαγές μπορεί να εξελιχθούν σε αυτό που ονομάζεται δυσπλασία ή ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN). Τις περισσότερες φορές, το ανοσοποιητικό σύστημα θα καταστρέψει τα μη φυσιολογικά κύτταρα πριν γίνουν καρκίνο. Αλλά μερικές φορές αυτά δεν εκκαθαρίζονται από την άμυνα του οργανισμού μας, επιτρέποντάς τους να εξελίσσονται, πρώτα σε μια ήπια βλάβη, μετά σε μέτρια, μετά σε σοβαρή, η οποία με τη σειρά της, μετά από αρκετά χρόνια μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο. Η μετατροπή αυτών των κυττάρων σε καρκινικά έχει να κάνει με την ισορροπία μεταξύ της επιθετικότητας του ιού και πόσο ισχυρό το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι: ο ισχυρότερος θα επικρατήσει …

• Μπορούμε να σταματήσουμε τον ιό πριν εξελιχθεί σε καρκίνο;

Φυσικά! Χάρη σε έναν Έλληνα επιστήμονα, τον Γεώργιο Παπανικολάου, μάθαμε ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να ανιχνευθεί ΠΡΙΝ γίνει καρκίνος, δηλαδή, σε προκαρκινικό στάδιο. Το τεστ Παπανικολάου (πήρε το όνομά του), μπορεί να ανιχνεύσει τα πρώτα σημάδια των ανώμαλων κυτταρικών αλλαγών στον τραχήλο της μήτρας, επιτρέποντας την έγκαιρη θεραπεία, ώστε να μην γίνει καρκίνος.

Υπάρχουν και άλλες, πιο εξελιγμένες δοκιμασίες, όπως η κολποσκόπηση και η ταυτοποίηση του HPV, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συμπληρωματικές εξετάσεις του τεστ Παπανικολάου.

• Τι μπορώ να κάνω για να μην κολλήσω τον HPV;

Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Ένα σεξουαλικά ενεργό άτομο δεν μπορεί να προστατεύεται 100% από τον HPV. Μπορείς όμως να πάρεις κάποια μέτρα για να μειώνεις τις πιθανότητες μόλυνσης:

-Περιώρησε τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων: παρ’ότι μπορούμε να κολλήσουμε τον HPV ακόμη και αν είχαμε μόνο έναν σεξουαλικό σύντροφο στη ζωή μας, όσους περισσότερους συντρόφους έχουμε, τόσο πιο πιθανόν να μολυνθούμε.

-Χρησιμοποιήσε προφυλακτικά. Τα προφυλακτικά προσφέρουν μόνο μερική προστασία έναντι της λοίμωξης από HPV γιατί ο ιός μπορεί να μεταδωθεί με την επαφή μολυσμένων περιοχών που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό. Η προστασία των προφυλακτικών υπολογίζεται περίπου στο 60%… κάτι είναι και αυτό! Και είναι το μόνο μέσο που έχουμε να προστατευτούμε. Τα προφυλακτικά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για κολπικό, πρωκτικό ή ακόμη και για στοματικό σεξ.

-Κάνε το εμβολιο. Δύο εμβόλια είναι διαθέσιμα για την προστασία από ορισμένους τύπους του ιού HPV. Αυτό το θέμα αξίζει ένα post από μόνο του…

• Πως  καταπολεμάμε τον HPV;

Δεν υπάρχει θεραπεία για τον ίδιο τον HPV, μόνο για τα προβλήματα που ο ιός προκαλεί. Αυτά είναι ορισμένα από τα μέτρα που μπορείς να πάρεις για να βοηθήσεις το σώμα να απαλλαγεί από τον ιό, ή τουλάχιστον να τον αποτρέψει να εξελιχθεί σε πιο σοβαρές αλλοιώσεις:

-Ενίσχυσε το ανοσοποιητικό σου σύστημα. Ο ιός εκμεταλεύεται το χαμηλό αμυντικό σύστημα για να προχωρήσει. Για να βοηθήσεις το ανοσοποιητικό σύστημα: να τρώς υγιεινά, να κοιμηθείς καλά, να αποφύγεις το άγχος (αν αυτό είναι δυνατόν …), να κάνεις σωματική άσκηση, να ξεκηνήσεις δραστηριότητες που σε κάνουν να αισθάνεσαι χαλαρή… Διάβασε περισσότερο εδώ.

-Κόψε το κάπνισμα. Μερικά χημικά που περιέχονται στο τσιγάρο φαίνεται να βοηθάνε τον ιό να εξελίξεται σε καρκίνο.

-Σταμάτα το αντισυλληπτικό χάπι. Παρά το γεγονός ότι το χάπι προστατεύει έναντι του καρκίνου της μήτρας και των ωοθηκών, διπλασιάζει τις πιθανότητες για καρκίνου του τραχήλου της μήτρας …

Εν κατακλείδι, αν έχεις HPV:

-Πρώτα απ ‘όλα: μην πανικοβάλλεσε!

-Δεύτερον: να βασίζεσαι πάντα σε έγκειρες πηγές πληροφόρησης σχετικά με το θέμα. Μην ακούς φήμες ή «ό, τι κάποιος σου είπε». Η γνώση είναι δύναμη!

-Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό: να επισκέπτεσει τακτικά τον γυναικολόγο σου. Χρειάζονται 5 λεπτά για να κάνεις ένα τεστ Παπανικολάου. Αυτά τα 5 λεπτά μπορεί να σώσουν τη ζωή σου!

Βιβλιογραφία

http://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm

http://www.acog.org/~/media/For%20Patients/faq073.pdf?dmc=1&ts=20140707T0129049372

http://www.biomedcentral.com/1471-2334/13/39