HPV TEST: ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΜΕΘΟΔΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

Πιθανώς να έχετε ακούσει για το τεστ Παπ, και γνωρίζετε ότι πρέπει να το κάνετε τακτικά. Τα τεστ Παπανικολάου είναι μια πολύ σημαντική εξέταση που έχει σώσει εκατομμύρια γυναίκες εδώ και πάνω από 70 χρόνια, επειδή επιτρέπει την ανίχνευση ανωμαλιών στον τράχηλο της μήτρας πριν μετατραπούν σε καρκίνο. 

Παρότι πολύτιμη εξέταση, τα τελευταία χρόνια πιο σύγχρονη τεχνολογία έχει γίνει διαθέσιμη, η οποία βελτίωσε ακόμα περισσότερο την ικανότητά μας να βρούμε προκαρκινικές αλλοιώσεις του τράχηλου της μήτρας. Αυτή η νέα εξέταση ονομάζεται τεστ HPV.

Σε αυτό το άρθρο θα βρείτε όλες τις πληροφορίες που πρέπει να ξέρετε σχετικά με αυτή την καινοτόμο τεχνική, η οποία έχει γίνει πια εξέταση ρουτίνας σε πολλές χώρες του πλανήτη.

Εισαγωγή

  • Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος που πλήττει τις γυναίκες παγκοσμίως. Είναι ένας τύπος καρκίνου που μπορεί εύκολα να αποφευχθεί, καθώς η αιτία του είναι γνωστή: ο ιός του ανθρωπίνου θηλώματος (HPV, διαβάστε περισσότερα εδώ).
  • Ο HPV είναι μια πολύ μεγάλη οικογένεια, που περιλαμβάνει περισσότερους από 120 υποτύπους. Από αυτούς, μόνο 15 τύποι σχετίζονται με καρκίνο. Aυτοί είναι γνωστοί ως τύποι “υψηλού κινδύνου”.
  • Ενώ οι περισσότερες λοιμώξεις από τον HPV υποχωρούν χωρίς θεραπεία, οι μολύνσεις με HPV υψηλού κινδύνου που επιμένουν με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκαλέσουν προκαρκινικές αλλαγές στον τράχηλο της μήτρας.
  • Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις, αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να γίνουν καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Συνήθως χρειάζονται 10 ή περισσότερα χρόνια για να μετατραπούν οι προκαρκινικές αλλοιώσεις σε καρκίνο. Όμως, δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε διότι αυτό σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να συμβεί σε μικρότερο χρονικό διάστημα.
  • Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου είναι σιωπηλές. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στον προχωρημένο καρκίνο. Για αυτό το λόγο όλες οι γυναίκες πρέπει να υποβληθούν σε προληπτικές (προσυμπτωματικές) εξετάσεις.
  • Η ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας γινόταν μέχρι πρότινος μόνο με το τεστ Παπανικολάου. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, κύτταρα από τον τράχηλο αποξέονται απαλά με ένα βουρτσάκι, και στη συνέχεια εξετάζονται για ανώμαλη ανάπτυξη, συνήθως αποκαλούμενη τραχηλική δυσπλασία, CIN (ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του τραχήλου) ή SIL (πλακώδης ενδοεπιθηλιακή αλλοίωση).
  • Πρόσφατα, καινοτόμος τεχνολογία έχουν γίνει διαθέσιμη για να ανιχνεύσουμε τους τύπους του HPV που προκαλούν καρκίνο, και να καθοριστεί αν μια γυναίκα διατρέχει κίνδυνο  ανάπτυξης καρκίνου. Αυτή η δοκιμασία ονομάζεται τεστ HPV.

Τι είναι το Τεστ HPV;

  • Το τεστ HPV ανιχνεύει την παρουσία των τύπων του ιού που μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
  • Η προσυμπτωματική αυτή δοκιμασία είναι διαθέσιμη μόνο για τις  γυναίκες. Αν και οι άνδρες δυνητικά μπορούν να μολυνθούν με τον ιό HPV και να τον μεταδώσουν στους σεξουαλικούς τους συντρόφους, δεν υπάρχει ακόμη εξέταση για την ανίχνευση του ιού HPV πριν εκδηλωθεί κάποια αλλοίωση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τo τεστ HPV διαφέρει από την “ταυτοποίηση” ή “τυποποίηση”, δηλαδή την εξέταση που γίνεται με μια διαφορετική τεχνική (αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης, ή PCR). Το τεστ HPV είναι πολύ πιο αξιόπιστο από την ταυτοποίηση με PCR για τον εντοπισμό προκαρκινικών αλλοιώσεων, επειδή εντοπίζει ειδικά τις περιπτώσεις στις οποίες υπάρχει σημαντικό ιικό φορτίο από ογκογόνους HPV. Αυτό σημαίνει πως το τεστ HPV ανιχνεύει την ενεργή λοίμωξη, η οποία αποτελεί ουσιαστικό κίνδυνο για εξέλιξη σε καρκίνου. Αντιθέτως, η τεχνική PCR ανιχνεύει ακόμη και ελάχιστες ποσότητες του DNA του ιού, που δεν έχουν κλινική σημασία. Για το λόγο αυτό, οι αμερικανικές, βρετανικές και άλλες επιστημονικές εταιρείες δεν συνιστούν την ταυτοποίηση με PCR για τον μαζικό έλεγχο του υγιούς πληθυσμού.

Γιατί να κάνω το Τεστ HPV;

  • Το τεστ Παπανικολάου είναι μια απλή εξέταση που έχει σώσει τις ζωές αμέτρητων γυναικών. Ωστόσο, δεν είναι 100% ακριβές: πολλές φορές ανιχνεύει ανωμαλίες του τραχήλου της μήτρας που δεν θα προχωρήσουν ποτέ σε καρκίνο, και από την άλλη πλευρά ενδέχεται να μην βρει ανώμαλα κύτταρα που είναι πιθανόν να εξελιχθούν σε καρκίνο χωρίς θεραπεία.
  • Συνεπώς, γνωρίζοντας αν υπάρχει ένας τύπος HPV υψηλού κινδύνου για καρκίνο, θα έχουμε πολύτιμες πληροφορίες που θα μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε ποια θα είναι τα επόμενα βήματα: είτε απλή παρακολούθηση, είτε περαιτέρω εξετάσεις, είτε θεραπεία της προκαρκινικής αλλοίωσης.
  • Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι το τεστ HPV είναι πιο αποτελεσματικό από το τεστ Παπανικολάου για την την ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων.
  • Ο συνδυασμός του τεστ Παπανικολάου και του τεστ HPV (που ονομάζεται “co-testing”) είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να εντοπιστεί ο προκαρκίνος ή ο πρώιμος καρκίνος του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες ηλικίας 30 ετών και άνω.

Ποιος πρέπει να κάνει το τεστ HPV;

Η εξέταση HPV συνιστάται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

  • Είστε ηλικίας 30 ετών και άνω. Το τεστ HPV μπορεί να γίνει μόνο του ή σε συνδυασμό με ένα τεστ Παπανικολάου.
  • Το τεστ Παπ έδειξε άτυπα πλακώδη κύτταρα μη καθορισμένης σημασίας  (“ASCUS”). Το ASCUS είναι ένα κοινό εύρημα στο τεστ Παπανικολάου. Μπορεί να είναι ένδειξη λοίμωξης από τον ιό HPV, αν και πολλές φορές σχετίζεται με πολύποδες του τραχήλου της μήτρας, βακτηριακή λοίμωξη ή χαμηλά επίπεδα ορμονών (εμμηνόπαυση).
  • Προηγήθηκε χειρουργική αφαίρεση προκαρκινικών βλαβών, συνήθως 6 μήνες μετά τη θεραπεία. Αυτό ονομάζεται “έλεγχος Θεραπείας” (Test of Cure, TOC).

Παρότι οι συστάσεις ποικίλλουν σε διάφορες χώρες, σε γενικές γραμμές όλες οι γυναίκες ηλικίας 30 έως 65 ετών θα πρέπει να κάνουν το τεστ HPV κάθε 3 έως 5 χρόνια.

Η συστηματική ανίχνευση του ιού HPV σε γυναίκες κάτω των 30 ετών δεν συνίσταται, ούτε είναι χρήσιμη. Ο ιός HPV μεταδίδεται μέσω σεξουαλικής επαφής και είναι πολύ κοινός σε νέες γυναίκες. Τις περισσότερες φορές, οι λοιμώξεις από τον HPV υποχωρούν από μόνες τους μέσα σε ένα ή δύο χρόνια. Δεδομένου ότι για να εξελιχθούν σε καρκίνο οι αλλαγές του τραχήλου θέλουν αρκετά χρόνια – συνήθως 10 χρόνια ή περισσότερο, οι νεαρές γυναίκες γενικά παρακολουθούνται προσεκτικά, αντί να υποβληθούν σε θεραπεία για τις αλλοιώσεις του τραχήλου που οφείλονται σε μόλυνση από τον HPV.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του τεστ HPV;

Αν και το τεστ HPV είναι πολύ αξιόπιστο, υπάρχει ο κίνδυνος ψευδώς θετικών ή ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων, όπως άλλωστε μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε εργαστηριακή δοκιμασία.

  • Ψευδώς θετικό. Αυτό σημαίνει ότι το τεστ έδειξε HPV υψηλού κινδύνου ενώ στην πραγματικότητα δεν τον έχετε. Ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιττές εξετάσεις παρακολούθησης, όπως κολποσκόπηση ή βιοψία, και αδικαιολόγητο άγχος λόγω του αποτελέσματος της εξέτασης.
  • Ψευδώς αρνητικό. Σημαίνει ότι ενώ έχετε μια μόλυνση από τον ιό HPV υψηλού κινδύνου, η δοκιμασία εσφαλμένα υποδεικνύει ότι δεν υπάρχει ιός. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστέρηση στις κατάλληλες διαδικασίες παρακολούθησης ή θεραπείας.

Πώς πρέπει να προετοιμαστώ για το τεστ HPV;

Το τεστ HPV συνήθως γίνεται ταυτόχρονα με το τεστ Pap. Για να είναι όσο το δυνατόν ακριβέστερες οι δύο αυτές εξετάσεις συνιστάται να λάβετε τα ακόλουθα μέτρα :

  • Αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή, τις κολπικές πλύσεις ή τη χρήση οποιωνδήποτε κολπικών φαρμάκων, κρεμών ή τζελ τις δύο ημέρες που προηγούνται της εξέτασης.
  • Προσπαθήστε να μην προγραμματίσετε το τεστ κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως. Η εξέταση μπορεί να γίνει, αλλά καλύτερο δείγμα κυττάρων συλλέγεται σε άλλη φάση του κύκλου.

Πώς γίνεται το τεστ HPV;

  • Η δοκιμασία HPV, μόνη της ή σε συνδυασμό με το τεστ Pap, εκτελείται στο ιατρείο και διαρκεί μόνο λίγα λεπτά.
  • Ενώ είστε ξαπλωμένη με τα γόνατά σας λυγισμένα, ο γιατρός θα εισάγει απαλά στον κόλπο ένα εργαλείο που ονομάζεται κολποδιαστολέας.
  • Ο κολποδιαστολέας επιτρέπει την εξέταση του τραχήλου. Τα δείγματα των τραχηλικών κυττάρων λαμβάνονται χρησιμοποιώντας μια μαλακή βούρτσα.
  • Συνήθως αυτό δεν πονάει, ενίοτε μπορεί να προκαλέσει μια ήπια δυσφορία.
  • Μετά τη διαδικασία, μπορείτε να κάνετε τις καθημερινές σας συνήθεις δραστηριότητες χωρίς περιορισμούς.
  • Ρωτήστε το γιατρό σας πότε θα λάβετε τα αποτελέσματα των εξετάσεων σας.

Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα του τεστ HPV θα είναι είτε θετικά είτε αρνητικά.

  • Θετικό τεστ HPV. Αυτό σημαίνει ότι έχετε έναν τύπο του HPV υψηλού κινδύνου που συνδέεται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Ενώ οι περισσότερες γυναίκες που έχουν μολυνθεί από τον HPV δεν προκειται να αναπτύξουν καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας, το θετικό εύρημα είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι και χρίζει περαιτέρω παρακολούθησης.
  • Αρνητικό τεστ HPV. Ένα αρνητικό αποτέλεσμα σημαίνει ότι δεν έχετε κανένα από τους τύπους του HPV που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου και συνεπώς θα συνεχίσετε μόνο την παρακολούθηση ρουτίνας.

Ανάλογα λοιπόν με το αποτέλεσμα της εξέτασης, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει ένα από τα παρακάτω ως επόμενο βήμα:

  • Συνήθης παρακολούθηση. Αν είστε άνω των 30 ετών, η εξέταση HPV είναι αρνητική και το τεστ Pap φυσιολογικό, ακολουθείτε το γενικά συνιστώμενο πρόγραμμα ελέγχου.
  • Κολποσκόπηση. Διαδικασία παρακολούθησης που χρησιμοποιεί ένα είδος μικροσκοπίου για να εξεταστεί με περισσότερη λεπτομέρεια ο τράχηλος της μήτρας, και γενικά το κατώτερο γεννητικό σύστημα.
  • Βιοψία. Σε συνδυασμό με την κολποσκόπηση, ο γιατρός παίρνει ένα δείγμα ιστού του τραχήλου με ένα ειδικό εργαλείο, το οποίο θα εξεταστεί μικροσκοπικά μετά από ειδική επεξεργασία και χρώση.
  • Εξαίρεση ανώμαλων κυττάρων. Σε περίπτωση εμφανούς αλλοίωσης κυττάρων του τραχήλου της μήτρας, για να αποφευχθεί η εξέλιξη των μη φυσιολογικών κυττάρων σε καρκίνο, ο γιατρός σας θα προτείνει την αφαίρεση των περιοχών αυτών που περιέχουν τα ανώμαλα κύτταρα.

Συμπέρασμα…

Ίσως η επίσκεψη στον γυναικολόγο σας τρομάζει. Ίσως και να είστε πολύ απασχολημένη με περιορισμένο ελεύθερο χρόνο. Ενδεχομένως να πιστεύετε ότι δεν κινδυνεύετε από λοίμωξη HPV, ούτε από καρκίνο. Πρέπει όμως να ξέρετε ότι κάθε σεξουαλικά ενεργός γυναίκα ανεξαρτήτως, διατρέχει κίνδυνο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Το τεστ HPV είναι μια απλή, ανώδυνη δοκιμασία που απαιτεί μόνο 5 λεπτά για να γίνει, αποτρέποντας και προλαμβάνοντας τυχόν σοβαρά προβλήματα στο μέλλον…

Κάντε το τεστ HPV! Πέντε λεπτά από το χρόνο σας μπορεί να σας σώσουν τη ζωή!

Βιβλιογραφία

  1. The HPV DNA test – American Cancer Society
  2. Gynecological Cancers – Centers for Disease Control and Prevention
  3. Cervical Cancer Screening: Pap and HPV tests – National Cervical Cancer Coalition
  4. Cervical Screening – National Health System UK

Photo credits

telegraph.co.ukcmdrc.comtwitter.comerewashccg.nhs.ukeverydayhealth.comhealthxchange.sgmargaretmccartney.com

HPV TEST: A NOVEL TECHNIQUE TO PREVENT CERVICAL CANCER

You have probably heard the term Pap test and know that you should be getting it regularly. Pap tests are important because they allow us to detect abnormalities in the uterine cervix before they turn into cancer. Thus, Pap tests have saved millions of women’s lives for more than 70 years now.

Nevertheless, as valuable as this test has been for so many years, new technology has come to improve even further our ability to find pre-cancer or early cancer of the cervix. This novel exam is called the HPV test.

In this article you will find all the information you need to know regarding this new technique, which is becoming a routine exam in most countries.

Background

  • Cervical cancer is the second-most-common cancer affecting women worldwide. It is a type of cancer that can easily be prevented, as its cause is known: the human papillomavirus (HPV, read more here).
  • Not all types of HPV are responsible for the development of cancer of the uterine cervix. Approximately 15 types of HPV are related to cancer, these are known as high-risk types or oncogenic viruses.
  • While most HPV infections resolve without treatment, infections with high-risk HPV strains that persist over time can cause precancerous changes in the cervix.
  • Precancerous conditions are not cancer, but if these abnormal changes are not treated, they may become cervical cancer. It may take 10 years or more for precancerous conditions to turn into cancer, but eventually this happens within a shorter time period.
  • Pre-cancer lesions of the cervix do not cause any symptoms. Symptoms only appear in advanced cancer. That is why all healthy women should undergo preventive exams.
  • The mainstay of cervical cancer screening for the last 70 years has been the Pap test (also called Pap smear or Test Papanicolaou). During the procedure, cells from the cervix are gently scraped away with a brush and then examined for abnormal growth, usually called cervical dysplasia,  CIN (cervical intraepithelial neoplasia), or SIL (squamous intraepithelial lesions).
  • More recently, newer technologies have become available to test for the cancer-causing types of HPV and determine if you may be at risk. This test is called the HPV test.

What is the HPV test?

  • The human papillomavirus (HPV) test detects the presence of the types of HPV virus that can lead to the development of cervical cancer.
  • The HPV test is available only to women. Although men can be infected with HPV and pass the virus along to their sex partners, no HPV test yet exists to detect the virus in men.

Why test for HPV?

  • The Pap test is a simple test that has saved uncountable women lives. However, it is not 100% accurate. The Pap test detects certain cervical abnormalities that will never progress to cancer; on the other hand, it may miss abnormal cells even when they are there.
  • Thus, knowing whether you have a type of HPV that puts you at high risk of cervical cancer will provide valuable information on the next steps in your health care, such as follow-up monitoring, further testing, or treatment of precancerous cells.
  • Recent studies have shown that HPV testing is more effective than Pap smears at detecting precancerous lesions.
  • A Pap test plus an HPV test (called co-testing) is the most effective way to find pre-cancer or early cervical cancer in women 30 and older.

Who should do the HPV test?

The HPV test is recommended if:

  • You are age 30 or older. The HPV test may be done alone or in combination with a Pap smear.
  • Your Pap test showed atypical squamous cells of undetermined significance (ASCUS). ASCUS is a common finding in a Pap test; it may be a sign of HPV infection, although many times it is just related to benign cervical polyps, a bacterial infection, or low hormone levels (menopause).
  • You had a surgical removal of a precancerous lesions, usually 6 months after the treatment. This is called “test of cure”.

Although recommendations vary in different countries, all women aged 30 to 65 years old should have the HPV test every 3 to 5 years.

Routine use of the HPV test in women under age 30 is not recommended, nor is it very helpful. HPV spreads through sexual contact and is very common in young women. Most of the times, HPV infections clear on their own within a year or two. Since cervical changes that lead to cancer take several years — often 10 years or more, younger women are usually advised to follow a watchful waiting instead of undergoing treatment for cervical changes resulting from an HPV infection.

What are the risks of HPV testing?

Although the HPV test is very accurate, it carries (like any other test) the risk of false-positive or false-negative results.

• False-positive. This means that the test showed a high-risk HPV when you really don’t have it. A false-positive result could lead to an unnecessary follow-up procedure, such as colposcopy or biopsy, and undue anxiety over the test results.

• False-negative. A false-negative test result means you really do have an HPV infection, but the test indicates that you don’t. This might cause a delay in appropriate follow-up tests or procedures.

How should I prepare for an HPV test?

The HPV test is usually done at the same time as the Pap test. You can take these measures to make both tests as accurate as possible:

  • Avoid intercourse, douching, or using any vaginal medicines or spermicidal foams, creams or jellies for two days before the test.
  • Try not to schedule the test during your menstrual period. The test can be done, but a better sample of cells can be collected at another time in your cycle.

How is the HPV test done?

  • The HPV test, alone or in combination with the Pap test, is performed at the doctor’s office and takes only a few minutes.
  • While you lie on your back with your knees bent, your doctor will gently insert an instrument called a speculum into the vagina.
  • The speculum allows the visualisation of the cervix. Samples of the cervical cells are taken using a soft brush.
  • Usually this doesn’t hurt, sometimes it may cause a mild discomfort.
  • After the procedure, you can do your normal daily activities without any restrictions.
  • Ask your doctor about when you can expect to receive your test results.

What do the results mean?

Results from your HPV test will come back as either positive or negative.

  • Positive HPV test. This means that you have a type of high-risk HPV that is linked to cervical cancer. While most women who are infected with HPV will never develop cervical cancer, it’s a warning sign that cervical cancer could develop in the future.
  • Negative HPV test. A negative test result means that you don’t have any of the types of HPV that cause cervical cancer, and you will continue with normal monitoring.

Depending on your test results, your doctor may recommend one of the following as a next step:

  • Normal monitoring. If you’re over age 30, your HPV test is negative and your Pap test is normal, you will follow the generally recommended schedule (differences apply for each country).
  • Colposcopy. In this follow-up procedure, your doctor uses a special magnifying lens (colposcope) to more closely examine your cervix.
  • Biopsy. Done in conjunction with colposcopy, a sample of cervical cells (biopsy) is taken to be examined more closely under a microscope.
  • Removal of abnormal cervical cells. To prevent abnormal cells from developing into cancerous cells, your doctor may suggest a procedure to remove the areas of tissue that contain the abnormal cells.

The bottom line…

It is true that a visit to the gynaecologist may sound frightening. You may be too busy, and feel that you don’t have the time. You may believe that you are not at risk for cancer. While all this may be true, you should know that every sexually active woman is at risk for cervical cancer, the HPV test is a simple, painless test that takes 5 minutes to be done, and will prevent some serious issues in the long run. Have your HPV test! Five minutes of your time can save your life!

References

  1. The HPV DNA test – American Cancer Society
  2. Gynecological Cancers – Centers for Disease Control and Prevention
  3. Cervical Cancer Screening: Pap and HPV tests – National Cervical Cancer Coalition
  4. Cervical Screening – National Health System UK

Photo credits

telegraph.co.ukcmdrc.comtwitter.comerewashccg.nhs.ukeverydayhealth.comhealthxchange.sgmargaretmccartney.com

ΣΩΣΤΟ Η ΛΑΘΟΣ; ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΠΙΑ

Όταν εισήχθη στη δεκαετία του ’60, το αντισυλληπτικό χάπι έγινε σύμβολο της γυναικείας απελευθέρωσης

Το αντισυλληπτικό χάπι έκανε την εμφάνισή του πριν από 50 χρόνια. Αναδυόμενο σε μια περίοδο κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών, έδωσε στις γυναίκες τη δυνατότητα να επιλέξουν πώς και πότε να κάνουν οικογένεια και να απολαμβάνουν τη σεξουαλική τους ζωή. Δεν είναι απορίας άξιον λοιπόν που το χάπι θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες επιστημονικές εφευρέσεις του 20ού αιώνα και αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά σύμβολα της γυναικείας απελευθέρωσης.

Από την αρχή όμως για την επαναστατική αυτή μέθοδο αντισύλληψης υπήρξε διχασμός. Ορισμένοι πίστευαν πως θα δημιουργούσε “μια κοινωνία με αχαλίνωτη σεξουαλικότητα, ικανή να υπονομεύσει τα θεμέλια της οικογένειας”. Άλλοι φοβόντουσαν πιθανές βλαβερές επιπτώσεις στα τέκνα των γυναικών που τα ελάμβαναν.

Πενήντα χρόνια αργότερα, το χάπι παραμένει πιο αμφιλεγόμενο από ποτέ και – παραδόξως – όλο και περισσότερες γυναίκες “ελευθερώνονται” από τον “απελευθερωτή” τους: η δημοτικότητα του χαπιού είναι σε ελεύθερη πτώση, μια τάση που παρατηρείται σε πολλές χώρες. Οι λόγοι για αυτή τη μετατόπιση είναι πολλοί, αλλά ο φόβος για πιθανές παρενέργειες φαίνεται ότι είναι αυτός που τις απασχολεί περισσότερο. Αναμφισβήτητα, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με την αναφορά αμέτρητων προσωπικών ιστοριών με δραματικούς τίτλους και την εξάπλωση πολυάριθμων φημών, έχουν επηρεάσει αρνητικά την αντίληψη των γυναικών όσον αφορά τους κινδύνους του χαπιού. Όμως είναι οι φόβοι αυτοί βάσιμοι; Πόσο επικίνδυνο είναι το χάπι; Τι είναι αλήθεια και τι είναι ψέμα;

Ας δούμε τι απαντά η επιστήμη στις πιο συνηθισμένες φήμες σχετικά με το αντισυλληπτικό χάπι …

1) Το αντισυλληπτικό χάπι βλάπτει τη γονιμότητα

ΛΑΘΟΣ. Πολλές μελέτες έχουν τεκμηριώσει ξεκάθαρα  ότι η ορμονική αντισύλληψη δεν προκαλεί στειρότητα. Ενίοτε η γονιμότητα καθηστερεί να επανέλθει πλήρως μέχρι και 6 μήνες μετά τη διακοπή του αντισυλληπτικού δισκίου, αλλά ένα χρόνο μετά την διακοπή του, οι γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν είναι εξίσου πιθανό να μείνουν έγκυες (80%) με αυτές που δεν έχουν πάρει ποτέ το χάπι. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις μακροχρόνιας χρήσης ενδέχεται να υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εγκυμοσύνης εντός 6-12 μηνών μετά από τη διακοπή του.

Επιπλέον, η ορμονική αντισύλληψη συμβάλλει στην διατήρηση της γονιμότητας επειδή προστατεύει από τη φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, την ενδομητρίωση, την έκτοπη κύηση, τις κύστεις των ωοθηκών, τον καρκίνο των ωοθηκών και της μήτρας (βλέπε παρακάτω).

2) Το χάπι μειώνει τη σεξουαλική επιθυμία

ΛΑΘΟΣ (ΩΣ ΕΠΙ ΤΟ ΠΛΕΙΣΤΟΝ). Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα αντισυλληπτικά χάπια δεν επηρεάζουν τη σεξουαλική επιθυμία: από 10 γυναίκες που παίρνουν το χάπι, 7 δεν παρατηρούν καμία αλλαγή στη σεξουαλική τους επιθυμία, 2 έχουν αυξημένη λίμπιντο και 1 παρουσιάζει λιγότερη όρεξη για σεξ.

Πρόσφατα, μια μελέτη έδειξε ότι το χάπι δεν “σκοτώνει” την επιθυμία για σεξ: οι συναφείς παράγοντες, όπως η σχέση με τον σύντροφο, το άγχος, η κόπωση, τα οικογενειακά προβλήματα, ο πρόσφατος τοκετός, έχουν πιο σημαντικό αντίκτυπο στη σεξουαλική επιθυμία από τον τύπο αντισύλληψης που χρησιμοποιείται.

3) Το αντισυλληπτικό χάπι παχαίνει

ΛΑΘΟΣ (ΩΣ ΕΠΙ ΤΟ ΠΛΕΙΣΤΟΝ). Μια πρόσφατη μεγάλη επιστημονική αναθεώρηση επιβεβαίωσε ότι τα αντισυλληπτικά χάπια δεν προκαλούν αύξηση βάρους στις περισσότερες γυναίκες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, με την έναρξη της λήψης του χαπιού μπορεί να υπάρχει μια προσωρινή αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών, η οποία συνήθως υποχωρεί στους 2 με 3 μήνες.

Το σωματικό βάρος πολλών γυναικών μεταβάλλεται συχνά λόγω διαφόρων αλλαγών στον τρόπο ζωής τους. Επειδή αυτές οι αλλαγές στο βάρος είναι τόσο συνηθισμένες, πολλές γυναίκες το αποδίδουν, εσφαλμένα, στη χρήση του χαπιού.

4) Το χάπι αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης

ΣΩΣΤΟ. Ήδη από τη δεκαετία του ’60 γνωρίζουμε ότι τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια αυξάνουν τον κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης, δηλαδή του σχηματισμού ενός πήγματος αίματος που φράζει μια φλέβα, η οποία είναι μια σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα επιπλοκή. Τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά περιέχουν συνθετικές εκδοχές των ορμονών οιστρογόνου και προγεστερόνης. Είναι κυρίως το οιστρογόνο που προκαλεί φλεβική θρόμβωση, αλλά τα τελευταία χρόνια έγινε γνωστό ότι και ορισμένες μορφές προγεστερόνης αυξάνουν τον κίνδυνο φλεβοθρόμβωσης. Πράγματι, οι πιο “σύγχρονες” μορφές του συνδυασμένου χαπιού – οι αποκαλούμενες τρίτης και τέταρτης γενιάς – που περιέχουν γεστοδένη, δεσογεστρέλη και δροσπιρενόνη, συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο θρόμβωσης.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) αναφέρει ότι η συχνότητα εμφάνισης θρόμβωσης ανά 100.000 γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι η εξής:

  • 5 έως 10 για μη έγκυες γυναίκες που δεν χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά δισκία,
  • 20 για γυναίκες που χρησιμοποιούν το συνδυασμένο χάπι παλαιάς (δεύτερης) γενιάς, που περιέχει λεβονοργεστρέλη,
  • 40 για γυναίκες που παίρνουν χάπια τρίτης και τέταρτης γενιάς.

Γνωστοί παράγοντες κινδύνου για φλεβική θρόμβωση είναι το κάπνισμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η παχυσαρκία, η ηλικία άνω των 35 ετών και η οικογενειακή ή προσωπική ιστορία καρδιαγγειακών νοσημάτων. Όμως ένας ειδικός εργαστηριακός έλγχος μπορεί να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες φλεβικής θρόμβωσης τόσο από τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου, όσο και από την λήψη αντισυλληπτικού χαπιού ή της κύησης. Αλλά για αυτό καλό είναι να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Ενώ τα στοιχεία αυτά σε πρώτη ανάγνωση μπορεί να φαίνονται τρομακτικά, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη πως:

  • Ελλείψει παραγόντων κινδύνου, το ρίσκο θρόμβωσης είναι πολύ χαμηλό.
  • Ο κίνδυνος θνησιμότητας από θρόμβωση είναι περίπου 1%. Συνεπώς, οι πιθανότητες για μια γυναίκα να πεθάνει ως αποτέλεσμα ενός θρόμβου που οφείλεται στη χρήση του χαπιού είναι περίπου 2 έως 4 ανά ένα εκατομμύριο γυναίκες.
  • Ο κίνδυνος θρόμβωσης παραμένει σημαντικά χαμηλότερος από εκείνον που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό (ο οποίος εκτιμάται στο 1 στις 1000-2000 γεννήσεις).
  • Μάλιστα, όταν το 1995 στο Ηνωμένο Βασίλειο δόθηκε προειδοποίηση σχετικά με τον αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης με τα χάπια τρίτης γενιάς, η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε πανικό και οδήγησε πολλές γυναίκες να σταματήσουν το χάπι, με αποτέλεσμα να αυξηθούν σημαντικά οι γεννήσεις και οι αμβλώσεις την επόμενη χρονιά.

Συνοπτικά, οι πιθανότητες εμφάνισης θρομβωτικού επεισοδίου με την λήψη αντισυλληπτικών δισκίων είναι πολύ χαμηλές, ιδιαίτερα με συνδυασμένα χάπια που περιέχουν χαμηλή δόση οιστρογόνου (30 μικρογραμμάρια ή μικρότερη) και προγεστερόνη παλαιάς γενιάς (όπως η λεβονοργεστρέλη). Αυτή η μορφή αντισυλληπτικού χαπιού, δυστυχώς, δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα.

Το χάπι που περιέχει μόνο προγεστερόνη (“minipill”), είναι μια μορφή από του στόματος αντισύλληψης με χαμηλή δόση προγεστερόνης, το οποίο δεν περιέχει καθόλου οιστρογόνα. Παρόλο που η αποτελεσματικότητά του είναι ελαφρώς χαμηλότερη σε σύγκριση με το συνδυασμένο χάπι, το minipill δεν αυξάνει τον κίνδυνο φλεβικής θρομβοεμβολής ή αρτηριακών θρομβωτικών επεισοδίων (βλ. παρακάτω). Δυστυχώς ούτε αυτά τα χάπια κυκλοφορούν στην Ελλάδα.

5) Το χάπι αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού

ΣΩΣΤΟ. Μια πρόσφατη μεγάλη μελέτη ανασκόπησης σχετικά με τα αρτηριακά αγγειακά ατυχήματα (έμφραγμα του μυοκαρδίου και ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) που σχετίζονται με το χάπι έδειξε ότι ο συνολικός κίνδυνος αρτηριακής θρόμβωσης αυξήθηκε κατά 60% στις γυναίκες που χρησιμοποιούσαν αντισυλληπτικά χάπια σε σύγκριση με μη χρήστες. Σε αντίθεση με την φλεβική θρόμβωση, ο κίνδυνος δεν διέφερε ανάλογα με τον τύπο της συνθετικής προγεστερόνης. Ωστόσο, ήταν διπλάσιο σε γυναίκες που έπαιρναν χάπια με υψηλότερες δόσεις οιστρογόνων (τα παλαιότερα σκευάσματα αντισυλληπτικών χαπιών).

Συνεπώς, το συνδυασμένο χάπι που περιέχει λεβονοργεστρέλη και χαμηλή δόση οιστρογόνο (30 μg ή λιγότερο) είναι η ασφαλέστερη μορφή από του στόματος ορμονικής αντισύλληψης. Το minipill είναι επίσης μια καλή επιλογή σε γυναίκες υψηλού κινδύνου (βλ. προηγουμένως).

6) Οι γυναίκες που καπνίζουν δεν πρέπει να πάρουν το χάπι

ΣΩΣΤΟ. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι το κάπνισμα μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της ορμονικής αντισύλληψης. Οι καπνίστριες που παίρνουν το χάπι εμφανίζουν πιο συχνά αιμορραγία σε σχέση με γυναίκες που δεν καπνίζουν, γεγονός που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ότι η αποτελεσματικότητα του χαπιού είναι ελαττωμένη. Πρέπει όμως να διεξαχθούν περισσότερες μελέτες για να κατανοηθεί καλύτερα η επίδραση του καπνίσματος στη δράση του χαπιού.

Αλλά αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι πως οι καπνίστριες που λαμβάνουν συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια έχουν αυξημένο κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης και καρδιακής νόσου (βλ. παραπάνω). Αυτός ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τις γυναίκες που καπνίζουν περισσότερα από 15 τσιγάρα την ημέρα, είναι ηλικίας άνω των 35 ετών ή παίρνουν σκευάσματα με υψηλά επίπεδα οιστρογόνων.

Αν είστε μικρότερη των 35 ετών και καπνίζετε, θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτική σχετικά με τη χρήση του αντισυλληπτικού χαπιού, και η απόφαση να το πάρετε θα πρέπει να εξατομικεύεται, λαμβάνοντας υπόψη άλλους παράγοντες κινδύνου όπως το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης, υψηλής χοληστερόλης ή καρδιακών παθήσεων. Οι καπνίστριες ηλικίας 35 ετών και πάνω δεν πρέπει να λαμβάνουν το συνδυασμένο αντισυλληπτικό χάπι.

Αν καπνίζετε, μπορείτε να επιλέξετε το minipill, το οποίο δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο φλεβικής θρομβοεμβολής ή αρτηριακών θρομβωτικών επεισοδίων. Διαφορετικά θα πρέπει να συζητήσετε με το ιατρό σας σχετικά με μια άλλη αντισυλληπτική μέθοδο, όπως το ενδομήτριο σπείραμα (“σπιράλ”).

7) Το χάπι προκαλεί αλλαγές στη διάθεση και κατάθλιψη

ΑΜΦΙΛΕΓΟΜΕΝΟ. Οι περισσότερες μελέτες δεν έχουν δείξει καμία επίδραση του χαπιού στην κατάθλιψη και στις αλλαγές της διάθεσης. Μάλιστα, ορισμένες μελέτες έχουν βρει ακόμη και μία προστατευτική δράση. Το 2016, μια εκτεταμένη ανασκόπηση της ορμονικής αντισύλληψης και των αλλαγών στη διάθεση επιβεβαίωσε τα υπάρχοντα στοιχεία και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι “… οι αρνητικές αλλαγές στη διάθεση είναι σπάνιες και η συνδυασμένη ορμονική αντισύλληψη μπορεί να χορηγηθεί με ασφάλεια”.

Ωστόσο, άλλη πρόσφατη δημοσίευση έρχεται να αμφισβητήσει αυτόν τον ισχυρισμό. Δανοί ερευνητές εξέτασαν τα αρχεία περισσότερων από ένα εκατομμύριο γυναικών που χρησιμοποιούσαν ορμονική αντισύλληψη. Διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες που παίρνανε το συνδυασμένο χάπι είχαν 23% αυξημένες πιθανότητες να χρειαστεί να πάρουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα σε σχέση με εκείνες που δεν έλαβαν ορμονική αντισύλληψη. Για όσες χρησιμοποιούσαν το minipill (και άλλες μεθόδους που περιέχουν μόνο προγεστερόνη, όπως το ορμονικό σπιράλ), ο κίνδυνος ήταν 34% μεγαλύτερος. Αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, έως και 80% για τα κορίτσια ηλικίας 15 έως 19 ετών στο συνδυασμένο χάπι.

Υπάρχουν μερικά σημαντικά σημεία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για αυτά τα αποτελέσματα:

  • Η κατάθλιψη είναι μια περίπλοκη κατάσταση, η αιτία της οποίας δεν είναι ακόμη τελείως κατανοητή. Διάφοροι παράγοντες φαίνεται να παίζουν ρόλο: γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί. Επομένως, είναι πολύ δύσκολο να αξιολογηθεί η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και ορμονικής αντισύλληψης.
  • Η μελέτη της Δανίας δεν αποδεικνύει ότι οι ορμόνες είναι υπεύθυνες για την κατάθλιψη – η “συσχέτιση” δεν σημαίνει απαραίτητα “αιτιώδη συνάφεια”.
  • Ο κίνδυνος διάγνωσης της κατάθλιψης αυξάνεται στους δύο έως τρεις πρώτους μήνες της χρήσης αντισυλληπτικών, αλλά μετά αρχίζει να ελαττώνεται.
  • Ακόμη και αν επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα, ο αριθμός των προσβεβλημένων γυναικών παραμένει μικρός: 2,2 στις 100 γυναίκες που χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια παθαίνουν κατάθλιψη, σε σύγκριση με 1,7 στις 100 που δεν τα παίρνουν.

Συμπερασματικά, το χάπι μπορεί να έχει αντίκτυπο στη διάθεση ορισμένων γυναικών, αλλά χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί εάν τα ορμονικά αντισυλληπτικά είναι πράγματι η αιτία κατάθλιψης και αλλαγών της διάθεσης.

8) Το χάπι είναι 100% αξιόπιστο

ΛΑΘΟΣ. Θεωρητικά, με τέλεια χρήση, το χάπι είναι 99,7% αποτελεσματικό στην πρόληψη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα του χαπιού: μη τυπική χρήση (ξεχάσατε να το πάρετε, δεν το παίρνετε σωστά), ορισμένα φάρμακα ή ιατρικά προβλήματα, κλπ… Επομένως, όταν πρόκειται για πραγματικές συνθήκες, το χάπι είναι περίπου 92% αποτελεσματικό: περίπου 8 στις 100 γυναίκες που παίρνουν το συνδυασμένο χάπι θα μείνουν έγκυες σε ένα χρόνο.

Σε κάθε περίπτωση, το αντισυλληπτικό χάπι παραμένει μια από τις πιο αξιόπιστες μεθόδους αντισύλληψης.

9) Εάν παίρνεις το χάπι δεν χρειάζεται το προφυλακτικό

ΛΑΘΟΣ. Μια έρευνα που διεξήχθη στη Γαλλία έδειξε ότι “… μία στις δέκα νέες γυναίκες ηλικίας 15 έως 20 ετών δεν γνωρίζει ότι το χάπι δεν προστατεύει από τον ιό HIV και τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις”. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, το χάπι είναι πολύ αποτελεσματικό για την αποτροπή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, αλλά δεν προσφέρει καθόλου προστασία για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Στην πραγματικότητα, η μόνη αντισυλληπτική μέθοδος που προστατεύει από τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις είναι το προφυλακτικό. Διαβάστε περισσότερα εδώ.

10) Το αντισυλληπτικό χάπι προκαλεί καρκίνο

ΣΩΣΤΟ ΚΑΙ ΛΑΘΟΣ. Το χάπι πιθανώς αυξάνει τον κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου, αλλά προστατεύει από άλλους. Συνολικά, με τη χρήση αντισυλληπτικών δισκίων μειώνεται ο κίνδυνος καρκίνου του ενδομητρίου και των ωοθηκών, ενώ ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού και τραχήλου της μήτρας ενδέχεται να είναι αυξημένος.

Η προστατευτική δράση ενάντια στον καρκίνο των ωοθηκών και του ενδομητρίου (το κάλυμμα της κοιλότητας της μήτρας) έχει αποδειχθεί συστηματικά σε πολλές μελέτες. Αυτή η επίδραση αυξάνεται με το χρονικό διάστημα που χρησιμοποιούνται τα αντισυλληπτικά χάπια και συνεχίζεται για πολλά χρόνια αφού η γυναίκα σταματήσει να τα παίρνει.

Η μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικών από το στόμα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Αυτή η συσχέτιση δεν είναι πλήρως κατανοητή, καθώς σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από ορισμένους τύπους του ιού του ανθρώπινου θηλώματος (HPV). Ενδεχομένως, οι γυναίκες που παίρνουν το χάπι δεν χρησιμοποιούν συστηματικά προφυλακτικό, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο να εκτεθούν στον HPV.

Μια μετανάλυση 70 μελετών έδειξε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που λαμβάνουν ή πήραν πρόσφατα ορμονική αντισύλληψη. Ο κίνδυνος ήταν υψηλότερος για τις γυναίκες που άρχισαν να χρησιμοποιούν τα αντισυλληπτικά ως έφηβες. Ωστόσο, 10 χρόνια μετά την παύση της χρήσης τους, ο κίνδυνος ήταν αντίστοιχος με εκείνος των γυναικών που δεν τα είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ.

Εφόσον οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει έχουν αξιολογήσει κυρίως τα παλαιότερα χάπια με μεγαλύτερες δόσεις ορμονών, μέχρι πρότινος πιστεύαμε πως τα χάπια νεότερης γενιάς που διατίθενται τα τελευταία χρόνια θα ήταν ασφαλέστερα όσον αφορά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, μια νέα μελέτη από τη Δανία διαπίστωσε ότι ακόμη και με τα σημερινά χάπια, οι χρήστες ορμονικής αντισύλληψης παρουσίασαν αύξηση κατά 20% του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σύγκριση με μη χρήστες. Οι πιθανότητες ήταν μεγαλύτερες μεταξύ των γυναικών που χρησιμοποίησαν ορμόνες για περισσότερο από 10 χρόνια. Ο κίνδυνος ήταν παρόμοιος σε μέγεθος με αυτόν των παλαιότερων τύπων χαπιών.

Το αν η χρήση αντισυλληπτικών από το στόμα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος δεν είναι σαφές: ενώ μερικές μελέτες διαπίστωσαν περισσότερες περιπτώσεις ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (ενός τύπου καρκίνου του ήπατος) σε γυναίκες που πήραν το χάπι για περισσότερο από 5 χρόνια, άλλες δεν επιβεβαίωσαν αυτόν τον συσχετισμό.

Η ορμονική αντισύλληψη φαίνεται ότι έχει προστατευτική επίδραση στον καρκίνο του παχέος εντέρου, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη αποδειχθεί με βεβαιότητα.

Δεδομένου ότι το χάπι φαίνεται να μειώνει τη συχνότητα ορισμένων καρκίνων και να αυξάνει τον κίνδυνο άλλων, ανακύπτει μια ενδιαφέρουσα ερώτηση: Το χάπι αυξάνει τον συνολικό κίνδυνο καρκίνου; Η απάντηση είναι ΟΧΙ. Μια πρόσφατα μελέτη ανέλυσε επιδημιολογικά δεδομένα περισσότερων από 40.000 γυναικών που παρακολουθήθηκαν για περισσότερο από 40 χρόνια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι χρήστες από του στόματος αντισυλληπτικών προστατεύονται από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του ενδομητρίου και των ωοθηκών, και αυτό το ευεργετικό αποτέλεσμα διαρκεί για πολλά χρόνια μετά τη διακοπή του χαπιού. Αντιθέτως, παρατηρήθηκε αυξημένος κίνδυνος καρκίνου του μαστού και τραχήλου της μήτρας με τωρινή και πρόσφατη λήψη του χαπιού, κίνδυνος που φαίνεται να χάνεται εντός περίπου 5 ετών μετά τη διακοπή της αντισύλληψης από το στόμα, χωρίς να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος με το χρόνο. Αυτά τα αποτελέσματα είναι καθησυχαστικά και παρέχουν ισχυρές αποδείξεις ότι οι περισσότερες γυναίκες δεν εκτίθενται σε μακροχρόνιο κίνδυνο καρκίνου εάν επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν από του στόματος αντισύλληψη. Μάλιστα, πολλές γυναίκες είναι πιθανόν ακόμη και να προστατευθούν.

11) Το χάπι έχει πολλές ενοχλητικές παρενέργειες

ΣΩΣΤΟ ΚΑΙ ΛΑΘΟΣ. Ορισμένες γυναίκες δεν θέλουν να πάρουν το χάπι επειδή φοβούνται ενοχλητικά συμπτώματα. Πράγματι, το αντισυλληπτικό χάπι είναι ένα φάρμακο, και ως εκ τούτου ενδέχεται να προκαλέσει παρενέργειες.

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τη χρήση συνδυασμένων αντισυλληπτικών δισκίων περιλαμβάνουν αλλαγές στην περίοδο, ναυτία, πρήξιμο ή πόνο του στήθους, πονοκέφαλο, αμηνόρροια (να μην έρθει καθόλου η περίοδος), εκκρίσεις από τον κόλπου και διαταραχές της όρασης σε γυναίκες που φοράνε φακούς επαφής. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχουν μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, αλλαγές στη διάθεση, ή προσωρινή αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών (βλ. παραπάνω). Γενικά, αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες δεν αποτελούν σημάδι ασθένειας και συνήθως υποχωρούν εντός των πρώτων μηνών από τη έναρξη της λήψης του χαπιού.

Ενώ ορισμένες γυναίκες ενδέχεται να παρουσιάσουν ενοχλητικά συμπτώματα, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως το χάπι παρέχει και πολλά οφέλη για την υγεία:

  • Μειωμένος κίνδυνος ορισμένων μορφών καρκίνου (βλ. παραπάνω)
  • Βελτιωμένη οστική πυκνότητα (αποφυγή οστεοπόρωσης σε μεγαλύτερες γυναίκες)
  • Προστασία από τη φλεγμονώδη νόσο της πυέλου
  • Πρόληψη κύστεων των ωοθηκών
  • Μείωση προβλημάτων της έμμηνου ρύσης
  • Πρόληψη των εμμηνορρυσιακών ημικρανιών (με ορισμένες μορφές χαπιών συνεχόμενης λήψης)
  • Προστασία από αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου
  • Μείωση του πόνου της ωορρηξίας
  • Θεραπεία της ακμής
  • Θεραπεία αιμορραγίας από ινομυώματα
  • Θεραπεία δυσμηνόρροιας (πόνοι περιόδου)
  • Θεραπεία της τριχοφυΐας
  • Θεραπεία του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS)
  • Μείωση των συμπτωμάτων ενδομητρίωσης
  • Μείωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών
  • Πρόκληση αμηνόρροιας σε διάφορες περιπτώσεις, πχ όταν επιθυμείτε να σταματήσετε την περίοδό σας για κάποιο χρονικό διάστημα. Με τα χάπια μπορείτε επίσης να προκαλέσετε ή να καθυστερήσετε την περίοδό σας.

Τελικά, πόσο επικίνδυνο είναι το χάπι;

Δεν υπάρχει η τέλεια μέθοδος αντισύλληψης, μακάρι να υπήρχε! Και είναι αλήθεια πως η ορμονική αντισύλληψη, όπως και κάθε άλλο φάρμακο, ενδέχεται να προκαλέσει ενοχλητικές παρενέργειες και σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Αυτό μήπως σημαίνει ότι κανείς δεν πρέπει να πάρει το χάπι; Φυσικά και όχι! Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι σοβαροί κίνδυνοι είναι πολύ σπάνιοι και τα ενοχλητικά συμπτώματα είναι συνήθως μικρής διάρκειας. Επιπλέον, το χάπι προσφέρει πολλά μη αντισυλληπτικά οφέλη για την υγεία.

Αλλά όταν συζητάμε για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των χαπιών, μερικές φορές ξεχνάμε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα: το χάπι είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές αντισυλληπτικές μεθόδους. Και η αποτελεσματική αντισύλληψη εμποδίζει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, η οποία μπορεί να έχει όχι μόνο καταστροφικές ψυχολογικές συνέπειες αλλά η αντιμετώπησή της ενδεχομένως να επισύει σοβαρές επιπλοκές, που μπορεί να σας ακολουθήσουν στο υπόλοιπο της ζωής σας.

Επομένως, τα πιθανά προβλήματα του χαπιού θα πρέπει να αναλυθούν σε αντιπαραβολή με τα πλεονεκτήματα. Δηλαδή, δεν πρέπει να δίνεται έμφαση μόνο στα μειονεκτήματα, αλλά να λαμβάνουμε σοβαρώς υπόψιν όλα τα θετικά οφέλη του χαπιού. Φυσικά, κάθε γυναίκα που σκέφτεται να πάρει το χάπι πρέπει να συζητήσει διεξοδικά με τον ιατρό της, που σε συνδιασμό με το ιστορικό της, θα την οδηγήσει σε αποφυγή όσο το δύνατον αποτελεσματικότερη των πιθανών κινδύνων ώστε η λήψη του αντισυλληπτικού χαπιού να αποφέρει την επιθυμητή, ευεργετηκή δράση που σίγουρα υπερτερεί των μειονεκτημάτων.

 

Photo credits

Heading: vintag.es; 1: thebump.com; 2: breakingmuscle.com; 3: thejewel.com; 4: health.harvard.edu; 5: newhealthadvisor.com; 6: pinterest.com; 7: pinterest.com; 8: pinterest.com; 9: blog.path.org; 10: purelyb.com; 11: buzzfeed.com; Conclusion: bigthink.com

FACT OR MYTH? TRUTHS, HALF-TRUTHS AND MISCONCEPTIONS ABOUT THE BIRTH CONTROL PILL

When introduced in the 1960s, the birth control pill became a symbol of female liberation

The contraceptive pill made its appearance more than 50 years ago. Emerging during a period of social and political upheaval, it  gave women the possibility to choose how and when to have a family, and to enjoy their sexual life. Thus, it is regarded as one of the greatest scientific inventions of the 20th century and one of the utmost symbols of female liberation.

From the very beginning though, this revolutionary method of contraception has been a source of controversy: some people thought it would create “a society with unbridled sexuality likely to undermine the foundations of the family”; others feared harmful effects and the birth abnormal children.

Fifty years later, the pill remains even more controversial than before and -paradoxically enough- more and more women are “liberating” from their “liberator”: the pill’s popularity is on the decline, a trend observed in many countries. The reasons behind this shift are many, but fear of side effects seems to the most recurrent. Arguably the web and social media, with the spread of countless personal stories with dramatic headlines and numerous pill scares have influenced women’s perception on the pill’s risks. But are these fears legitimate? How dangerous is the contraceptive pill? What is true and what is false?

Let’s see what science answers to the pill’s most common assumptions…

1) The pill harms your future fertility

FALSE. All scientific evidence agrees that hormonal contraceptives do not make women sterile in the long run. Sometimes it may take three to six cycles for fertility to fully return, but within a year after going off the pill, women trying to conceive are as likely to get pregnant (80%) as those who were never on the pill. In certain cases of long-term use, there may be even increased likelihood of pregnancy within 6-12 months after discontinuing it.

Moreover, hormonal birth control may preserve fertility by offering protection against pelvic inflammatory disease, endometriosis, ectopic pregnancy, ovarian cysts, ovarian and uterine cancer (see below).

2) The pill reduces sexual desire

MOSTLY FALSE. In most cases, birth control pills don’t affect libido (sexual desire): out of 10 women taking the pill, 7  experience no change in their sex drive, 2 observe increased libido, and 1 will feel less desire.

Recently, a study provided evidence that the pill does not kill desirecontextual factors, such as the relationship with the partner, stress, fatigue, family problems, recent childbirth, have a more considerable impact on sexual drive than the type of contraception used.

3) The pill makes you fat

MOSTLY FALSE. A recent extensive review study showed no evidence that birth control pills cause weight gain in most women. Although some persons may gain some weight when they start taking it, it’s often a temporary side effect due to fluid retention, not extra fat. And, like most side effects, it usually goes away within 2 to 3 months.

A woman’s weight may fluctuate naturally due to changes in age or life circumstances. Because changes in weight are common, many times they will wrongly attribute their weight gain or loss to the use of the pill.

4) The pill increases the risk of blood clots

TRUE. From the 1960s it is known that combined contraceptives pills may increase the risk of venous thrombosis, that is, a blood clot obstructing a vein, a serious and potentially life-threatening complication. Combined contraceptives contain synthetic versions of the hormones estrogen and progesterone. It is the estrogen that is mostly associated with the formation of blood clots, but the latest years it became evident that the type of progesterone also influences the risk. Indeed, the most “modern” formulations of the combined pill – the so-called third and fourth generation – containing the synthetic progesterones gestodene, desogestrel and drospirenone are associated with higher risk of thrombosis.

The European Medicines Agency (EMA) provides the following values ​​for the incidence (frequency) of deep vein thrombosis in 100,000 women of childbearing age:

  • 5 to 10 in non-pregnant women who do not use oral contraceptives,
  • 20 for women using a second generation combination pill (containing levonorgestrel),
  • 40 among women taking third and fourth generation pill.

Factors that may increase the risk of thrombosis are smoking, high blood pressure, obesity, age over 35 years, and a family or personal history of vascular accidents.

Although these figures may look scary, they should be analyzed in perspective:

  • In absence of risk factors, the absolute risk of thrombosis is very low.
  • The mortality rate of clotting events is about 1%. Thus, the odds of dying as a result of having a clot attributable to the use of the pill would be about 2 to 4 per million women.
  • The risk remains considerably lower than that related to pregnancy and birth (estimated  1 in 1000- 2000 deliveries).
  • Indicative of this is the 1995 pill scare in the UK, when a warning was issued on the increased risk of thrombosis related to third generation pills. This led many women coming off the pill, resulting in 12,400 additional births and a 9% abortions rise in 1996.

Overall, the odds of having a thrombotic episode related to the pill are very low, in particular with combined pills containing low dose of estrogen (30 or less micrograms) and old-generation progesterone (such as levonorgestrel).

The minipill, also known as the progestin-only birth control pill, is a form of oral contraception that does not contain estrogen, and its progestin dose is lower than that in the combined formulation. Although its efficacy is slightly reduced as compared to the combined pill, the minipill does not increase the risk of venous thromboembolism or arterial thrombotic accidents (see below).

5) The pill increases the risk of heart attack and stroke

TRUE. An extensive review study looking at arterial vascular accidents attributed to the pill (myocardial infarction and ischemic stroke) showed that the overall risk of arterial thrombosis was 60% increased in women using oral contraceptive pills compared to non-users. Unlike venous thrombosis, the risk did not vary according to the type of synthetic progesterone. However, it was twice as high in women taking pills with higher doses of estrogen (the older formulations of contraceptive pills).

Therefore, the combined pill containing levonorgestrel and low dose estrogen (no more than 30 µg) is the safest oral form of hormonal contraception. The minipill may also be considered in high risk women (see above).

6) A woman should not take the pill if she smokes

TRUE.  There is some evidence that smoking may decrease the effectiveness of hormonal birth control. When taking the pill, smokers experience more frequently irregular bleeding than non-smokers; this could signal that the efficacy of the pill is lowered, but more research needs to be conducted to better understand the effect of smoking on the pill’s action.

But what we do know for sure is that smokers who take combined oral contraceptives have increased risk of venous thrombosis and heart disease (see above). This risk is higher for women that smoke more than 15 cigarettes/day, are older than 35 years old or take formulations with high estrogen levels.

If you are under 35 years old and smoke, you should be extremely careful about using the pill, and the decision to take it should be individualized considering other risk factors such as personal and familiar history of high blood pressure, high cholesterol or heart disease. Smokers aged 35 or over should not take the combined contraceptive pill.

If you smoke you may opt for the mini pill, which does not seem to increase the risk of venous thromboembolism or arterial thrombotic accidents; otherwise you should discuss with your doctor about another contraceptive method, such as the intra-uterine device (IUD).

7) The pill causes mood changes and depression

DEBATABLE. Most studies have shown no effect of the pill on depression and mood changes; some studies have even found a protective effect. In 2016, an extensive review on hormonal contraception and mood changes confirmed the existing evidence, and concluded that “… negative mood changes are infrequent and combined hormonal contraception may be prescribed with confidence”.

However, a recent publication came to challenge this assertion. Danish researchers went through the health records of more than a million women using hormonal contraception. They found that those on the combined pill were 23% more likely to be prescribed an antidepressant than those not on hormonal contraception. For those on the minipill (and on other progesterone-only methods, including the hormonal IUD), the figure rose to 34%. It increased even further, to 80% more likely, for girls 15 to 19 years old on the combined pill.

There are a few important points to consider about these results:

  • Depression is a complex condition whose cause is still poorly understood. Several factors seem to play a role: genetic, environmental, psychological and social. Therefore, it is very difficult to evaluate the link between depression and hormonal contraception.
  • The Danish study does not prove that hormones are responsible for the depression – “association” does not necessarily translate into “causation”.
  • The risk of being diagnosed with depression peaks at two to three months of contraceptive use, but then begins to fall.
  •  Even if these findings are confirmed, the number of affected women remains small: 2.2 out of 100 women who use hormonal birth control develop depression, compared to 1.7 out of 100 non-users.

In conclusion, the pill may have impact on some women’s emotions, but further research is needed to establish whether hormonal contraceptives are indeed the cause of depression and mood changes.

8) The pill is 100% reliable

FALSE. Theoretically, with perfect use, the pill is 99.7% effective at preventing unwanted pregnancy. However, there are many factors that may interfere with the pill’s level of effectiveness: forgetting to take it, not taking it as directed, certain medications or medical problems…Therefore, when it comes to real life, the pill is about 92% effective: about 8 in 100 women using the combined pill will get pregnant in a year.

In any case, the birth control pill remains one of the most reliable contraceptive methods.

9) If you take the pill you don’t need the condom

FALSE. A survey conducted in France showed that “…one in ten young women 15 to 20 years old is not aware that the pill does not protect against HIV and sexually transmitted infections (STI)”. As stated before, the pill is a very good at preventing unwanted pregnancy but it offers no STI protection at all. In fact, the only contraceptive method that protects against sexually transmitted infections is the condom. Read more here.

10) The pill causes cancer

TRUE AND FALSE. The pill seems to increase the risk of certain cancers, but it protects again others. Overall, with the use of oral contraceptives the risk of endometrial and ovarian cancer is reduced, whereas the risk of breast and cervical cancer appears to be increased.

The protective effect on ovarian and endometrial cancer (the lining of the uterus) has been consistently demonstrated in many studies. This effect increases with the length of time oral contraceptives are used and continues for many years after a woman stops using the pill.

Long-term use of oral contraceptives is associated with an increased risk of cervical cancer. This correlation is not completely understood, as virtually all cervical cancers are caused by certain types of human papillomavirus (HPV). It has been suggested that women who use the pill may be less likely to use condoms, therefore increasing their risk of being exposed to HPV.

An extensive analysis of more than 70 studies suggested an increased risk of breast cancer among current and recent users of hormonal contraception. The risk was highest for women who started using oral contraceptives as teenagers. However, by 10 years after cessation of use, their risk was similar to that in women who had never used it.

Since most studies so far have evaluated birth control pill older formulations with higher doses of hormones, until recently it was assumed that the newer-generation pills available now would be safer regarding breast cancer risk. Yet a new study from Denmark found that even with the current pills, hormonal contraception users experienced a 20% increase in the risk of breast cancer compared to non-users; the odds rose among women who used hormones for more than 10 years. The risk was similar in magnitude to that of older pill types.

Whether oral contraceptive use increases the risk of liver cancer is not clear: while some studies found more cases of hepatocellular carcinoma ( a type of liver cancer) in women who took the pill for more than 5 years, others did not confirm this correlation.

Hormonal contraception seems to have a protective effect on colo-rectal (bowel) cancer, but this has not been yet consistently proven.

Since the pill seems to reduce the frequency of certain cancers and increase the risk of others, an interesting question arises: Does the pill increase the overall risk of cancer? The answer is NO. A recently published study provided epidemiological data on more than 40,000 women followed for more than 40 years. The results showed that users of oral contraceptives are protected from colo-rectal, endometrial, and ovarian cancer; this beneficial effect lasts for many years after stopping the pill. An increased breast and cervical cancer risk was seen in current and recent users, which appears to be lost within approximately 5 years of stopping oral contraception, with no evidence of either cancer recurring at increased risk in ever users with time. These results are reassuring and provide strong evidence that most women do not expose themselves to long-term cancer harm if they choose to use oral contraception; indeed, many are likely to be protected.

11) The pill has many bothersome side effects

TRUE AND FALSE. Some women refuse to take the pill because they fear certain annoying symptoms. Indeed, the birth control pill is a medication, and as such, it has possible side effects.

The most common adverse reactions associated with use of combined contraceptives include changes in bleeding patterns, nausea, breast tenderness, headaches, missed periods, vaginal discharge and visual changes with contact lenses; few women may also experience changes in sexual desire and mood changes, or temporary weight gain related to fluid retention (see above). In general, these side effects are not a sign of illness, and usually stop within the first few months of using the pill.

While some women may experience bothersome symptoms, the pill provides important non-contraceptive health benefits:

  • Decreased risk of certain cancers (see above)
  • Improved bone mineral density (in older women)
  • Protection against pelvic inflammatory disease
  • Prevention of ovarian cysts
  • Reduction of menstrual bleeding problems
  • Prevention of menstrual migraines (with non-stop formulations)
  • Protection against iron-deficiency anemia
  • Reduction of ovulation pain
  • Treatment of acne
  • Treatment of bleeding from fibroids
  • Treatment of dysmenorrhea (painful periods)
  • Treatment of excess hair on face or body
  • Treatment of premenstrual syndrome (PMS)
  • Reduction of endometriosis symptoms
  • Reduction of polycystic ovarian syndrome symptoms
  • Induction of amenorrhea for lifestyle considerations (when you need to stop your period for a while; you can also advance or delay your period with the pill)

So, how dangerous is the pill?

There is no perfect contraception method. I wish there were. And it is true that hormonal contraception, like any other medication, may have annoying side effects and serious health risks. Does it mean that no one should take the pill? Of course not!

We should keep in mind that severe risks are very rare and most bothersome symptoms are short-lived; in addition, the pill offers many non-contraceptive health benefits. But when discussing about the pill’s pros and cons, sometimes we forget a very important issue: the birth control pill is one of the most effective contraceptive methods. And effective birth control prevents from unwanted pregnancy, which may have not only devastating psychological consequences, but may also lead to severe physical harm.

Therefore, the potential problems of the birth control pill should be analyzed in perspective: we shouldn’t just pay attention to downsides, forgetting to place them in context with the upsides. Every woman considering taking the pill should thoroughly discuss with her healthcare provider not only the possible risks, but also its significant benefits, which for many women will be greater than the harms.

 

Photo credits

Heading: vintag.es; 1: thebump.com; 2: breakingmuscle.com; 3: thejewel.com; 4: health.harvard.edu; 5: newhealthadvisor.com; 6: pinterest.com; 7: pinterest.com; 8: pinterest.com; 9: blog.path.org; 10: purelyb.com; 11: buzzfeed.com; Conclusion: bigthink.com

HPV: ALL YOU NEED TO KNOW

Embed from Getty Images

You got your Pap test result: “HPV”. What do you do? What most of us do: you google it! You go from one site to the other, from forum to forum … and you get really confused: I have what?!? How did I catch it? Will I have cancer? Is my partner cheating on me? A lot is being said and written about HPV, a great part of it being contradictory! The truth is, many things about HPV are still a mystery, even for physicians… Let’s try to get things straighten out and answer the most common questions regarding HPV….

  • Getting to know HPV

HPV stands for human papillomavirus. It’s a virus and is transmitted from person to person through skin-to-skin contact. HPV is in fact a very large family, comprising more than 120 subtypes; of those, only 30 infect the genital area.

  • How common is HPV infection?

Very common! It is estimated that 80% of women will contract the virus at some point in their lives. Most of the times, the immune system will be able to get rid of the virus, but a small percentage will keep it for life. It seems that many women will catch it and fight it several times in their lifetimes…

  • How did I get HPV? Who gave it to me?

The primary source of transmission is sexual contact, including vaginal, oral or anal. Actually, sexual intercourse is not required to get infected, as HPV can be spread by skin-to-skin contact. Although some research suggests that HPV could be transmitted through items such as towels or underwear, this is not yet clear. On this subject, the opinions are divided between experts, and many (including myself) feel that it is extremely unlikely, if not impossible, to catch the virus this way. Α pregnant woman, in rare instances, may transmit HPV to her baby, but the transmission route (vaginal the moment of delivery, or through the placenta during pregnancy) is not yet clear.

  • Is there any way of knowing how long I’ve had HPV?

Once you get infected with HPV, it may either show itself (usually 1 to 3 months after), or lay dormant and undetectable. Then the virus may be later cleared completely by the immune system, or remain present in the cervical cells for years. Because it can last long in your body before any cell changes occur, it is difficult to know who transmitted HPV to you or how long you’ve had it. So the answer to this question is: NO.

  • I got HPV! What will happen to me now?

-Most of the times, absolutely nothing. The majority of HPV infections will be cleared by your immune system without you even noticing it.

-Of the over 100 types of HPV, about 12 subtypes (mostly subtypes 6 and 11) may cause genital warts (also known as condylomas). These are growths that may appear on the external genitalia, but also around the anus, inside the vagina or on the uterine cervix. Genital warts are very common: 1 out of 10 persons will have condylomas at some point in their lives (the frequency varies according to different countries between 0,3 and 12 %). It is important to remember that genital warts are benign and do NOT evolve to cancer.

-Approximately 15 types of HPV (most commonly types 16 and 18) are related to cancer. All these types are known as “high risk types”. While cervical cancer is the most common cancer related to HPV, and HPV seems to be almost the exclusive cause of cervical cancer, this virus can also cause other, less frequent cancers: vulvar, vaginal, anal and oropharyngeal (means throat and tongue). Because a lot has been said lately about the possibility of getting cancer of the throat with oral sex, it is important to clarify that: Yes, HPV is related to throat cancer, BUT this is a not a very common cancer and only half of all throat cancers are caused by HPV!

-Low-risk types can also cause a rare condition called recurrent respiratory papillomatosis, in which warts grow in the throat.

  • What about men?

Things are less clear for men, as HPV is more difficult to test than in women. It is accepted that men are carriers of the virus and contribute to its widespread presence, so it can be assumed that HPV infection is as frequent in men as in women. What is sure is that men are much more rarely affected by the virus, with the exception of genital warts (same as women). Although rare, men may develop HPV-related anal or oropharyngeal cancer. HPV may be also related to penile cancer, but this type of cancer is extremely unusual.

  • I got infected with a high risk-type HPV. Will I have cancer?

When we get infected with a high risk-type virus, it may enter the cells and damage their DNA, causing then to grow abnormally. These cellular changes may progress to what is called dysplasia or cervical intraepithelial neoplasia (CIN). Most of the times, the immune system will destroy the abnormal cells before they become cancer. But sometimes they are not cleared by our body’s defense, allowing them to evolve, first to a mild lesion, then to a moderate, then to a severe lesion, which in turn, after several years may result in cancer. The transformation of these cells into cancer has to do with a balance between the aggressiveness of the virus and how strong our immune system is: the stronger will prevail…

  • Can we stop the virus before going into cancer?

Yes! Thanks to a Greek scientist, Dr. Georges Papanicolaou, we learnt that cervical cancer can be found before becoming cancer, that is, at its precancerous state. The Pap test (named after him) can detect early signs of abnormal cell changes of the cervix, allowing early treatment so they do not become cancer. There are other, more sophisticated tests, such as HPV testing and colposcopy that can be used as complementary exams t to the Pap test.

  • How can I avoid HPV infection?

That’s a difficult question. A sexually active person will never be 100% protected against HPV. We can though take some measures to reduce the chances of infection:

-Limit the number of sexual partners: although you may get HPV even if you had only one sexual partner in your lifetime, the more partners you have, the more the changes of getting infected.

-Use condoms. Condoms offer only partial protection against HPV infection as the virus can also be passed by touching infected areas not covered by a condom. The protection of condoms is estimated to be around 60%, that’s something, though ! and in fact is the only mean we have to be protected. Condoms should be used for vaginal, anal or even oral sex.

-Get vaccinated. Two vaccines are available to protect against certain types of HPV. This topic deserves further analysis in a future post…

  • What can I do to fight HPV?

There is no treatment for HPV itself, only for the problems that the virus can cause. These are some measures you can take to help your body get rid of the virus or at least prevent it from evolving into more severe lesions:

-Boost your immune system. The virus takes profit of a low defense system to progress. To help your immune system eat healthy, sleep well, avoid stress (if that is possible…), exercise, do activities that make you feel relaxed…Read more here.

-Quit smoking. Some chemical contained in cigarette will help the virus to progress into cancer.

-Get off the pill. Although the pill protects against uterine and ovarian cancer, it doubles the risk of cervical cancer…

In conclusion, if you got HPV:

First of all: don’t panic!

Second: get always good quality information on the subject. Don’t rely on rumors or on “what someone told you”. Knowledge is power!

Last, but not least, visit regularly your gynecologist. It takes 5 minutes to have a Pap test done. These 5 minutes can save your life!

References

http://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm

http://www.acog.org/~/media/For%20Patients/faq073.pdf?dmc=1&ts=20140707T0129049372

http://www.biomedcentral.com/1471-2334/13/39

HPV: ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ

Embed from Getty Images

Έλαβες το αποτέλεσμα το τεστ Παπανικολάου: “HPV”. Τι κάνεις; Αυτό που οι περισσότερες από εμάς κάνουμε: το γουγλάρεις! Διαβάζεις το ένα site μετά το άλλο, πας από φόρουμ σε φόρουμ … και μπερδεύεσαι ακόμα περισσότερο: Έχω τι;;; Μα πώς το κόλλησα; Θα πάθω καρκίνο; Ο σύντροφός μου με απατάει;

Πολλά λέγονται και γράφονται για τον HPV, και πολλές πληροφορίες είναι αντιφατικές! Η αλήθεια είναι πως πολλά πράγματα σχετικά με τον HPV είναι ακόμα ένα μυστήριο, ακόμη και για τους γιατρούς …

Ας προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε λίγο τα πράγματα και να απαντήσουμε τις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τον HPV…

  • Γνωριμία με τον HPV

HPV σημαίνει «ιός του ανθρώπινου θηλώματος». Είναι ένας ιός και μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω στενής επαφής δέρμα-με-δέρμα. Ο HPV είναι στην πραγματικότητα μια πολύ μεγάλη οικογένεια, που περιλαμβάνει περισσότερους από 120 υποτύπους. Από αυτούς, μόνο περίπου 30 μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων.

  • Πόσο συνηθισμένη είναι η λοίμωξη από HPV;

Πολύ συνηθισμένη! Εκτιμάται ότι το 80% των γυναικών θα προσβάλεται από τον ιό κάποια στιγμή στη ζωή τους. Τις περισσότερες φορές, το ανοσοποιητικό σύστημα θα καταφέρει να απαλλαχθεί από τον ιό, αλλά ένα μικρό ποσοστό θα τον κρατήσει για μια ζωή. Φαίνεται ότι πολλές γυναίκες θα κολλήσουν και θα καταπολεμήσουν τον ιό αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους …

  • Πώς κόλλησα τον HPV; Ποιος μου τον μετέδωσε;

Η κύρια πηγή μετάδοσης του ιού είναι η σεξουαλική επαφή, συμπεριλαμβανομένων κολπική, στοματική ή πρωκτική. Για να ακριβολογούμε, η σεξουαλική επαφή δεν είναι απαραίτητη για να μολυνθούμε, γιατί ο HPV μπορεί να μεταδοθεί με την στενή επαφή δέρμα-με-δέρμα. Παρότι κάποιες έρευνες δείχνουν ότι ο HPV μπορεί να μεταδωθεί μέσω αντικείμενων, όπως πετσέτες ή εσώρουχα, αυτό δεν είναι ακόμη σαφές. Σε αυτό το θέμα, οι απόψεις διίστανται μεταξύ των επιστήμονων, και πολλοί (συμπεριλαμβανομένου και εμού) πιστεύουν ότι είναι εξαιρετικά απίθανο, αν όχι αδύνατο, να κολλήσουμε τον ιό με αυτόν τον τρόπο. Μια έγκυος γυναίκα, σε σπάνιες περιπτώσεις, θα μπορούσε να μεταδίδει τον ιό στο μωρό της, αλλά ο τρόπος μετάδοσης (κολπικός την στιγμή του τοκετού, ή μέσω του πλακούντα κατά την διάρκεια της κύησης) δεν είναι ακόμη ξεκάθαρος.

  • Υπάρχει κάποιος τρόπος να γνωρίζω πόσο καιρό έχω HPV;

‘Οταν μολυνθούμε με τον ιό HPV, μπορεί είτε να εκδηλωθεί (συνήθως 1 έως 3 μήνες μετά), ή να παραμείνει αδρανής και μη ανιχνεύσιμο. Στην συνέχεια ο ιός μπορεί να εκκαθαριστεί πλήρως από το ανοσοποιητικό σύστημα, ή να παραμένει στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας για χρόνια. Επειδή μπορεί να περάσει πολύς καιρός πριν εμφανειστεί οποιοδήποτε σημάδι του ιού, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ποιος μας μετέδωσε τον HPV ή πόσο καιρό τον έχουμε. Έτσι, η απάντηση σε αυτό τo ερώτημα είναι: ΟΧΙ.

  • Έχω HPV! Τι θα μου συμβεί τώρα;

-Τις περισσότερες φορές, απολύτως τίποτα. Η πλειοψηφία των λοιμώξεων από τον HPV θα εκκαθαριστούν από το ανοσοποιητικό μας σύστημα, χωρίς καν να το αντιληφθούμε.

-Περίπου 12 από τους τύπους του ιού HPV (κυρίως οι 6 και 11) μπορεί να προκαλέσουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Πρόκειται για «κρεατοελιές» που εμφανίζονται στα εξωτερικά γεννητικά όργανα, αλλά και γύρω από τον πρωκτό, μέσα στον κόλπο ή στον τράχηλο της μήτρας. Τα κονδυλώματα είναι πολύ κοινά: 1 στα 10 άτομα θα έχουν κονδυλώματα κάποια στιγμή στη ζωή τους (η συχνότητα κυμαίνεται σε διαφορετικές χώρες μεταξύ 0,3 και 12%). Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων είναι καλοήθη και ΔΕΝ εξελίσσονται σε καρκίνο.

-Περίπου 15 τύποι του HPV (συνηθέστερα οι τύποι 16 και 18) σχετίζονται με καρκίνο. Όλοι αυτοί οι τύποι είναι γνωστοί ως “τύποι υψηλού κινδύνου». Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η πιο κοινή μορφή καρκίνου που σχετίζονται με τον HPV, και ο HPV φαίνεται να είναι σχεδόν η αποκλειστική αιτία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Όμως ο HPV μπορεί να προκαλέσει και άλλες, λιγότερο συχνές μορφές καρκίνους: του αιδοίου, του κόλπου, του πρωκτού και στοματοφαρυγγικό (σημαίνει λαιμού και γλώσσας). Επειδή πολλά έχουν ειπωθεί τον τελευταίο καιρό σχετικά με την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του φάρυγγα με το στοματικό σεξ, είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι: Ναι, ο HPV συνδέεται με καρκίνο του φάρυγγα, όμως αυτή είναι μια σπάνια μορφή καρκίνου, και μόνο το ήμισυ όλλων των καρκίνων του φάρυγγα προκαλείται από τον HPV!

-Οι τύποι χαμηλού κινδύνου μπορεί επίσης να προκαλέσουν μια σπάνια πάθηση που ονομάζεται υποτροπιάζουσα αναπνευστική θηλωμάτωση, στην οποία αναπτύσσονται κονδυλώματα στο λάρυγγα.

  • Τι γίνεται με τους άνδρες;

Τα πράγματα είναι λιγότερο σαφή για τους άνδρες, καθώς ο HPV είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί σε σχέση με τις γυναίκες. Είναι αποδεκτό ότι οι άνδρες είναι φορείς του ιού και συμβάλουν στην εκτεταμένη παρουσία του, και εκτιμάται ότι η HPV λοίμωξη είναι τόσο συχνή σε άνδρες και σε γυναίκες. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι άνδρες επηρεάζονται πιο σπάνια από τον ιό, με την εξαίρεση των γεννητικών κονδυλωμάτων (ίδια συχνότητα με τις γυναίκες). Αν και σπάνια, οι άνδρες μπορούν να αναπτύξουν κάποιες μορφές καρκίνου που σχετίζονται με HPV, όπως πρωκτικό ή στοματοφαρυγγικό καρκίνο. Ο HPV έιναι υπεύθυνος επίσης για κάποιες μορφές καρκίνου του πέους, αλλά αυτό το είδος καρκίνου είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο.

  • Κόλλησα HPV υψηλού κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι θα πάθω καρκίνο;

Όταν έχουμε μολυνθεί με έναν τύπο υψηλού κινδύνου, μπορεί ο ιός να εισχωρεί στα κύτταρα και να προκαλεί βλάβες στο DNA τους, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται ανώμαλα. Αυτές οι κυτταρικές αλλαγές μπορεί να εξελιχθούν σε αυτό που ονομάζεται δυσπλασία ή ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN). Τις περισσότερες φορές, το ανοσοποιητικό σύστημα θα καταστρέψει τα μη φυσιολογικά κύτταρα πριν γίνουν καρκίνο. Αλλά μερικές φορές αυτά δεν εκκαθαρίζονται από την άμυνα του οργανισμού μας, επιτρέποντάς τους να εξελίσσονται, πρώτα σε μια ήπια βλάβη, μετά σε μέτρια, μετά σε σοβαρή, η οποία με τη σειρά της, μετά από αρκετά χρόνια μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο. Η μετατροπή αυτών των κυττάρων σε καρκινικά έχει να κάνει με την ισορροπία μεταξύ της επιθετικότητας του ιού και πόσο ισχυρό το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι: ο ισχυρότερος θα επικρατήσει …

  • Μπορούμε να σταματήσουμε τον ιό πριν εξελιχθεί σε καρκίνο;

Φυσικά! Χάρη σε έναν Έλληνα επιστήμονα, τον Γεώργιο Παπανικολάου, μάθαμε ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να ανιχνευθεί ΠΡΙΝ γίνει καρκίνος, δηλαδή, σε προκαρκινικό στάδιο. Το τεστ Παπανικολάου (πήρε το όνομά του), μπορεί να ανιχνεύσει τα πρώτα σημάδια των ανώμαλων κυτταρικών αλλαγών στον τραχήλο της μήτρας, επιτρέποντας την έγκαιρη θεραπεία, ώστε να μην γίνει καρκίνος.

Υπάρχουν και άλλες, πιο εξελιγμένες δοκιμασίες, όπως η κολποσκόπηση και η ταυτοποίηση του HPV, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συμπληρωματικές εξετάσεις του τεστ Παπανικολάου.

  • Τι μπορώ να κάνω για να μην κολλήσω τον HPV;

Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση. Ένα σεξουαλικά ενεργό άτομο δεν μπορεί να προστατεύεται 100% από τον HPV. Μπορείς όμως να πάρεις κάποια μέτρα για να μειώνεις τις πιθανότητες μόλυνσης:

-Περιώρησε τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων: παρ’ότι μπορούμε να κολλήσουμε τον HPV ακόμη και αν είχαμε μόνο έναν σεξουαλικό σύντροφο στη ζωή μας, όσους περισσότερους συντρόφους έχουμε, τόσο πιο πιθανόν να μολυνθούμε.

-Χρησιμοποιήσε προφυλακτικά. Τα προφυλακτικά προσφέρουν μόνο μερική προστασία έναντι της λοίμωξης από HPV γιατί ο ιός μπορεί να μεταδωθεί με την επαφή μολυσμένων περιοχών που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό. Η προστασία των προφυλακτικών υπολογίζεται περίπου στο 60%… κάτι είναι και αυτό! Και είναι το μόνο μέσο που έχουμε να προστατευτούμε. Τα προφυλακτικά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για κολπικό, πρωκτικό ή ακόμη και για στοματικό σεξ.

-Κάνε το εμβολιο. Δύο εμβόλια είναι διαθέσιμα για την προστασία από ορισμένους τύπους του ιού HPV. Αυτό το θέμα αξίζει ένα post από μόνο του…

  • Πως  καταπολεμάμε τον HPV;

Δεν υπάρχει θεραπεία για τον ίδιο τον HPV, μόνο για τα προβλήματα που ο ιός προκαλεί. Αυτά είναι ορισμένα από τα μέτρα που μπορείς να πάρεις για να βοηθήσεις το σώμα να απαλλαγεί από τον ιό, ή τουλάχιστον να τον αποτρέψει να εξελιχθεί σε πιο σοβαρές αλλοιώσεις:

-Ενίσχυσε το ανοσοποιητικό σου σύστημα. Ο ιός εκμεταλεύεται το χαμηλό αμυντικό σύστημα για να προχωρήσει. Για να βοηθήσεις το ανοσοποιητικό σύστημα: να τρώς υγιεινά, να κοιμηθείς καλά, να αποφύγεις το άγχος (αν αυτό είναι δυνατόν …), να κάνεις σωματική άσκηση, να ξεκηνήσεις δραστηριότητες που σε κάνουν να αισθάνεσαι χαλαρή… Διάβασε περισσότερο εδώ.

-Κόψε το κάπνισμα. Μερικά χημικά που περιέχονται στο τσιγάρο φαίνεται να βοηθάνε τον ιό να εξελίξεται σε καρκίνο.

-Σταμάτα το αντισυλληπτικό χάπι. Παρά το γεγονός ότι το χάπι προστατεύει έναντι του καρκίνου της μήτρας και των ωοθηκών, διπλασιάζει τις πιθανότητες για καρκίνου του τραχήλου της μήτρας …

Εν κατακλείδι, αν έχεις HPV:

-Πρώτα απ ‘όλα: μην πανικοβάλλεσε!

-Δεύτερον: να βασίζεσαι πάντα σε έγκειρες πηγές πληροφόρησης σχετικά με το θέμα. Μην ακούς φήμες ή «ό, τι κάποιος σου είπε». Η γνώση είναι δύναμη!

-Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό: να επισκέπτεσει τακτικά τον γυναικολόγο σου. Χρειάζονται 5 λεπτά για να κάνεις ένα τεστ Παπανικολάου. Αυτά τα 5 λεπτά μπορεί να σώσουν τη ζωή σου!

Βιβλιογραφία

http://www.cdc.gov/std/hpv/stdfact-hpv.htm

http://www.acog.org/~/media/For%20Patients/faq073.pdf?dmc=1&ts=20140707T0129049372

http://www.biomedcentral.com/1471-2334/13/39