Η πρόσφατη υποψηφιότητα Όσκαρ για τη ταινία Relatos Salvajes (Ιστορίες για αγρίους) μου θύμισε πολλές άλλες, αξιόλογες Αργεντίνικες ταινίες.
Το σινεμά της Αργεντινής έχει επηρεαστεί βαθύτατα από την ιστορία της χώρας. Ξεκινώντας ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, είχε την Χρυσή του εποχή στις δεκαετίες του 1930-’50. Κατά την διάρκεια της στρατιωτικής χούντας στη δεκαετία του 1970 υπέστη λογοκρισία και καταστολή. Οι συνέπειες της εν λόγω περιόδου επηρέασαν και την επόμενη δεκαετία, με λίγες εξαιρέσεις (βλέπε παρακάτω). Δεν ήταν μέχρι τη δεκαετία του 1990 που νέοι σκηνοθέτες ξεκίνησαν αυτό που είναι τώρα γνωστό ως Νέο Αργεντίνικο Σινεμά. Αυτό το νέο σινεμά είναι επικεντρωμένο κυρίως στην κριτική της σύγχρονης κοινωνίας της Αργεντινής, εισχωρεί βαθιά στις ζωές των χαρακτήρων με μεγάλες δόσεις ρεαλισμού, απεικονίζοντας ταυτόχρονα την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης.
Αυτές οι 10 ταινίες θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα τον πολιτισμό της Αργεντινής και τη νοοτροπία του λαού της:
1. EL SECRETO DE SUS OJOS (ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ), 2009
Η πλοκή: Ο Benjamin Esposito είναι ένας πρόσφατα συνταξιοδοτημένος νομικός σύμβουλος. Επηρεασμένος ακόμα από μια βάναυση δολοφονία που συνέβη είκοσι πέντε χρόνια νωρίτερα, το 1974, αποφασίζει να γράψει ένα μυθιστόρημα γι ‘αυτό. Όταν ξαναζήσει το παρελθόν, επανασυνδέεται με μια γυναίκα που έχει αγαπήσει σιωπηλά όλα αυτά τα χρόνια.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Η ταινία -δικαίως- βραβεύτηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Έχει εξαιρετική κινηματογραφία (η σκηνή του αγώνα ποδοσφαίρου είναι καταπληκτική), φοβερή υποκριτική και ανάπτυξη των χαρακτήρων. Η ιστορία είναι συναισθηματική, με πολύ καλογραμμένους διαλόγους, και τις σωστές δώσεις από έγκλημα, έρωτα, δράμα, θρίλερ…
2. NUEVE REINAS (9 ΒΑΣΙΛΙΣΣΕΣ), 2000
Η πλοκή: Ο Juan και ο Μάρκος είναι δύο μικροαπατεώνες που εμπλέκονται συμπτωματικά σε μια υπόθεση που μπορεί να τους κάνει εκατομμυριούχους: ένας γνωστός απατεώνας τους στρατολογεί για να πουλήσουν μια σειρά από εξαιρετικά σπάνια και πολύτιμα γραμματόσημα, οι Εννέα Βασίλισσες. Οι δύσκολες διαπραγματεύσεις που ανακύπτουν φανερώνουν μια σειρά ύποπτων χαρακτήρων. Όπως οι εξαπατήσεις κορυφώνονται, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να καταλάβεις ποιος εξαπατάει ποιον.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Η ταινία είναι διασκεδαστική, με πολύ γρήγορο ρυθμό, έξυπνη πλοκή, εξαιρετική υποκριτική, απόλυτα συναρπαστική και απρόβλεπτη. Ένα Hollywood remake τις ταινίας, Criminal, έχει γίνει το 2004.
3. RELATOS SALVAJES (ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΓΡΙΟΥΣ), 2014
Η πλοκή: Η ταινία αποτελείται από έξι επεισόδια τα οποία εναλλάσσουν ίντριγκα, κωμωδία και βία. Όλοι οι χαρακτήρες ωθούνται στα όριά τους, προς «την αναμφισβήτητη ευχαρίστηση της απώλειας ελέγχου», και ξεπερνούν τη λεπτή γραμμή που διαχωρίζει τον πολιτισμό από την βαρβαρότητα.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας (έχασε από την Ida), και έγινε στην Αργεντινή η ταινία με της μεγαλύτερες εισπράξεις όλων των εποχών. Μπορεί να μην είναι για όλους, όμως. Μερικές στιγμές γίνεται μακάβρια και κατάμαυρη. Αλλά έχει εξαιρετική σκηνοθεσία, και -σ’αρέσει ή όχι- μπορεί κάποτε και εσύ να βρεθείς σε θέση να επιθυμείς να κάνεις ό, τι κάνουν οι πρωταγονιστές της ταινίας…
4. EL HIJO DE LA NOVIA (Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ), 2001
Η πλοκή: Ο Rafael είναι ένας εστιάτορας που περνάει κρίση μέσης ηλικίας. Είναι διαζευγμένος, βλέπει πολύ λίγο τη κόρη του, δεν έχει φίλους και αποφεύγει τη δέσμευση με τη φίλη του. Και για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δεν έχει επισκεφτεί τη μητέρα του, που βρίσκεται σε ένα γεροκομείο επειδή έχει Αλτσχάιμερ. Μια σειρά από απρόσμενα γεγονότα θα τον αναγκάσουν να ξανασκεφτεί τη ζωή του. Μεταξύ αυτών, η πρόθεση του πατέρα του Rafael να ολοκληρώσει το όνειρο ζωής της μητέρας του: να παντρευτούν στην εκκλησία.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… και αυτή η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία Ξενόγλωσσης Ταινίας. Έχει την τέλεια ισορροπία μεταξύ κωμωδίας και δράματος, χαμόγελων και δακρύων … Η οικογένεια, οι σχέσεις, τα οικονομικά προβλήματα… Θα σου θυμίσει μερικές καλές, παλιές ιταλικές ταινίες.
5. DIARIOS DE MOTOCICLETA (ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΑΣ), 2004
Η πλοκή: Το 1952, ο Ερνέστο “Τσε” Γκεβάρα, ενώ ήταν φοιτητής ιατρικής, γυρίζει την Νότια Αμερική με μια μοτοσικλέτα μαζί με τον φίλο του, τον Alberto Granado. Και οι δύο νεαροί αφήνουν πίσω τους την άνεση του Μπουένος Άιρες και ξεκινήσουν ένα ταξίδι ανακάλυψης της πολύπλοκης ανθρώπινης και κοινωνικής κατάστασης της Νότιας Αμερικής, οπλισμένοι με μια ρομαντική και περιπετειώδες διάθεση.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Η ταινία είναι στην πραγματικότητα μια συμπαραγωγή μεταξύ Αργεντινής, ΗΠΑ, Χιλής, Περού, Βραζιλίας, Ηνωμένου Βασιλείου, Γερμανίας και Γαλλίας. Έχει προταθεί για 42 βραβεία, και κέρδισε 37 από αυτά, συμπεριλαμβανομένου του Όσκαρ. Μιλαέι για τα ταξίδια, την περιπέτεια, την ανακάλυψη, αλλά κυρίως την αυτογνωσία. Έχω ήδη γράψει για αυτήν την υπέροχη ταινία εδώ και εδώ.
6. UN CUENTO CHINO (Η ΑΓΕΛΑΔΑ ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ), 2011
Η πλοκή: Ο Ρομπέρτο είναι ένας άνδρας κατσούφης και αντικοινωνικός, ιδιοκτήτης ενός μικρού καταστήματος στο Μπουένος Άιρες, του οποίου του αρέσει να συλλέγει παράξενες ιστορίες που διαβάζει στις εφημερίδες. Τυχαία συναντά τον Jun, ένας Κινέζος που μόλις έφτασε στην Αργεντινή αναζητώντας τον μοναδικό ζωντανό συγγενή του. Ο Roberto τον φιλοξενεί, και αυτή η ασυνήθιστη συμβίωση τον βοηθά να βάλει τέλος στη μοναξιά του. Η μοίρα τελικά θα έχει να κάνει με την συνάντηση τους, καθώς και θα εξηγήσει το σουρεαλιστικό γεγονός που βλέπουμε στην αρχή της ταινίας: μια αγελάδα που πέφτει από τον ουρανό.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Είναι μια πολύ ευχάριστη, feel-good κωμωδία με μερικές δόσεις μαύρου χιούμορ, η οποία εξερευνά το πεπρωμένο, τις πολιτιστικές διαφορές, τη φιλία και την αγάπη.
7. MEDIANERAS (ΜΕΣΟΤΟΙΧΙΕΣ), 2011
Η πλοκή: Ο Martin, ένας αγοραφοβικός σχεδιαστής ιστοσελίδων και η Μαριάνα, μια υποαπασχολούμενη αρχιτεκτόνισσα, μένουν στον ίδιο δρόμο στο Μπουένος Άιρες. Και οι δύο αισθάνονται θλίψη και μοναξιά. Φαίνονται να είναι τέλειοι ο ένας για τον άλλον, αλλά ποιες είναι οι πιθανότητες να συναντηθούν; Η ταινία ξεκινά με την θέα του Μπουένος Άιρες από ψηλά και παρομοιάζει την αρχιτεκτονική της πόλης με τους κατοίκους τους: ανοργάνωτοι, αντιφατικοί, χαοτικοί και απομονωμένοι.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Είναι μια πολύ πρωτότυπη ταινία, επειδή αφηγείται την ιστορία ενός ζευγαριού προτού γνωριστούν, και περιγράφει πολύ καλά το συναίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης των μεγαλουπόλεων. Είναι μια απλή αλλά ευχάριστη ταινία, με πολύ καλαίσθητη κινηματογραφική.
Οι τρεις παρακάτω, αν και παλαιότερες, είναι κλασικές Αργεντίνικες ταινίες και πραγματικά αξίζει να τις δεις:
8. ESPERANDO LA CARROZA (WAITING FOR THE HEARSE), 1985
Η πλοκή: η Mama Cora, κοντά στα ογδόντα της, έχει τρεις γιους και μια κόρη, και μένει με αυτόν στη χειρότερη οικονομική κατάσταση. Μια μέρα η οικογένεια συγκεντρώνεται για μια γιορτή, και το μεγάλο ερώτημα προκύπτει: Ποιος θα είναι ο επόμενος που θα αναλάβει τη φροντίδα της; Το ζήτημα γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο όταν ανακαλύπτουν ότι η ηλικιωμένη γυναίκα αυτοκτόνησε …
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Esperando la Carroza έχει γίνει μια cult ταινία στην Αργεντινή, και ψηφίστηκε ως τη καλύτερη Αργεντίνικη κωμωδία όλων των εποχών. Έχει πολλές ατάκες που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούνται ευρέως σε καθημερινές συζητήσεις. Απεικονίζει την μεσαία τάξη της Αργεντινής, σατιρίζει την κοινωνία, τις παραδόσεις, και το ζήτημα της φροντίδας των ηλικιωμένων. Ο χαρακτήρας της Mama Cora (που ερμηνεύει ο Antonio Gasalla) είναι πραγματικά ξεκαρδιστικός.
9. HOMBRE MIRANDO AL SUDESTE (MAN FACING SOUTHEAST), 1986
Η πλοκή: Ο Julio Denis είναι ένας ψυχίατρος που εργάζεται σε ένα νευροψυχιατρικό νοσοκομείο. Μια μέρα ένας νεαρός άνδρας, ο Rantes, εμφανίζεται μυστηριωδώς στο νοσοκομείο, και ισχυρίζεται ότι έχει έρθει από άλλον πλανήτη για να μελετήσει τους ανθρώπους και τη συμπεριφορά τους. Ο γιατρός αρχικά τον αντιμετωπίζει ως έναν παρανοϊκό, αλλά όσο εμπλέκεται με τον ασθενή, αρχίζει να αμφιβάλλει αν ο Rantes είναι πραγματικά τρελός ή όχι. Ο νεαρός, διακριτικά, αναγκάζει τον Δρ Denis να ξανασκεφτεί τη ζωή και την καριέρα του.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Hombre mirando al Sudeste είναι μια έξυπνη, προκλητική και εμπνευσμένη ταινία που εξετάζει την ανθρώπινη φύση και τις αντιφάσεις της. Το Χόλιγουντ έκλεψε δανείστηκε την ιδέα το 2001 στην ταινία K-Pax.
10. LA HISTORIA OFICIAL (THE OFFICIAL STORY), 1985
Η πλοκή: Μπουένος Άιρες, 1983. Η Alicia, μια καθηγήτρια ιστορίας, είναι παντρεμένη με τον Roberto, ένας κρατικός δικηγόρος, και έχουν μια υιοθετημένη κόρη. Λόγω της λογοκρισίας, η Αλίσια δεν γνωρίζει για τις δολοφονίες που έχει πράξει η χούντα. Μετά από μια συνομιλία με τους μαθητές της, και με μια φίλη που ήταν στην εξορία αφού βασανίστηκε από την κυβέρνηση, η Alicia αρχίσει να ερευνήσει το θέμα. Τα αποτελέσματα της έρευνας αποκαλύπτουν την ταυτότητα των γονιών του υιοθετημένου κοριτσιού και ο ρόλος του σύζυγού της στα εγκλήματα της δικτατορίας.
Πήγαινε να τη δεις, γιατί… Παρότι δεν είναι αληθινή ιστορία, η ταινία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην δεκαετία του ’70. Είναι μέρος του οδυνηρού παρελθόν της Αργεντινής και πρέπει οπωσδήποτε να τη δουν όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για την ιστορία της χώρας. Είναι ένα ισχυρό φιλμ, με εξαιρετικές ερμηνείες και σκηνοθεσία. Μεταξύ πολλών άλλων βραβείων, κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.