Πόσο καλές είναι οι γνώσεις σου σχετικά με την αντισύλληψη; Διάφορες μελέτες δείχνουν πως, ενώ οι νέοι είναι όλο και πιο ευαισθητοποιημένοι όσον αφορά την αντισύλληψη, ακόμα εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά και πολλές λανθασμένες αντιλήψεις.

Αν είσαι σαν τους περισσότερους νέους ανθρώπους, οι “διαπαιδαγώγησή” σου σε θέματα αντισύλληψης προέρχεται είτε από τους φίλους σου, ή από το διαδίκτυο. Και μπορεί να έχεις μάθει κάποιες χρήσιμες πληροφορίες από αυτούς! Αλλά υπάρχει ακόμα μεγάλη παραπληροφόρηση, η οποία οδηγεί πολλές φορές σε δυσάρεστες εκπλήξεις…

Παρακάτω θα βρεις μερικούς από τους πιο συχνούς μύθους, φήμες και παρανοήσεις σχετικά με την αντισύλληψη, τους οποίους θα πρέπει να γνωρίζεις ώστε να αποφεύγεις μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

ΜΥΘΟΣ # 1: Δεν υπάρχει περίπτωση να μείνω έγκυος αν ο σύντροφός μου τραβηχτεί πριν την εκσπερμάτωση

Αυτή είναι μία από τις πιο συχνές παρανοήσεις, υπεύθυνη για πολλές ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Το τράβηγμα του άνδρα πριν εκσπερματίσει -επίσης γνωστό ως διακεκομμένη συνουσία- δεν αποτελεί αξιόπιστη μέθοδο αντισύλληψης. Και αυτό επειδή τα προσπερματικά υγρά -δηλαδή τα υγρά που προηγούνται της εκσπερμάτισης- περιέχουν σπερματοζωάρια, και αρκεί μόνο ένα σπερματοζωάριο για να μείνεις έγκυος! Συν ότι, ορισμένοι άνδρες -και κυρίως οι πιο νέοι- δεν έχουν τον απαιτούμενο αυτοέλεγχο ώστε να αποσύρονται όποτε πρέπει …

Να έχεις υπόψη ότι τα προσπερματικά υγρά μπορεί επίσης να περιέχουν διάφορα μικρόβια, συνεπώς το “τράβηγμα” δεν σε προστατεύει από σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις.

ΜΥΘΟΣ # 2: Δεν πρόκειται να μείνω έγκυος εάν έχω σεξ κατά τη διάρκεια της περιόδου

Οι πιθανότητες να μείνεις έγκυος ενώ έχεις περίοδο είναι λίγες, αλλά όχι μηδενικές, κυρίως αν έχεις μικρότερο κύκλο -πχ, αν έχεις περίοδο κάθε 21-24 ημέρες. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ωορρηξία γίνεται περίπου την 10η – 12η μέρα μετά την έναρξη της περιόδου. Δεδομένου ότι τα σπερματοζωάρια μπορεί να ζήσουν έως και 5 ημέρες μέσα στο σώμα σου, αν κάνεις σεξ προς το τέλος της περιόδου, μπορεί το σπερματοζωάριο να περιμένει μέχρι να “πέσει” το ωάριο, να το γονιμοποιήσει και να προκύψει εγκυμοσύνη.

Αλλά ακόμη και σε γυναίκες με μεγάλους και τακτικούς κύκλους, η ωορρηξία μπορεί, για διαφόρους λόγους, να γίνει νωρίτερα … Έτσι να θυμάσαι, ενδέχεται να μείνεις έγκυος σε οποιαδήποτε μέρα του κύκλου αν κάνεις σεξ χωρίς αντισυλληπτική προστασία.

ΜΥΘΟΣ # 3: Το χάπι της επόμενης μέρας είναι επικίνδυνο. Δεν μπορείς να το πάρεις περισσότερο από μία ή δύο φορές στη ζωή σου

Έχει προταθεί (κυρίως από φήμες στο διαδίκτυο), ότι είναι επικίνδυνο να λάβεις το χάπι της επόμενης μέρας περισσότερο από μία ή δύο φορές στη ζωή σας. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας: «Τα χάπια επείγουσας αντισύλληψης είναι μόνο για χρήση έκτακτης ανάγκης, και δεν είναι κατάλληλα για τακτική χρήση ως μια συνεχής μέθοδος αντισύλληψης, λόγω της μεγαλύτερης πιθανότητας αποτυχίας σε σύγκριση με αντισυλληπτικά χάπια μη έκτακτης ανάγκης. Επιπλέον, η συχνή χρήση της επείγουσας αντισύλληψης μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες όπως διαταραχές της εμμηνορρυσίας, αν και η επανειλημμένη χρήση τους δεν προκαλεί γνωστούς κινδύνους για την υγεία.“ Το χάπι επείγουσας αντισύλληψης είναι πολύ ασφαλές και δεν βλάπτει τη μελλοντική γονιμότητα. Οι παρενέργειες είναι σπάνιες και γενικά ήπιες. Διάβασε περισσότερα για το χάπι της επόμενης ημέρας εδώ.

ΜΥΘΟΣ # 4. Δεν θα μείνω έγκυος εάν κάνω σεξ όρθια ή αν είμαι από πάνω

Μερικές γυναίκες πιστεύουν πως αν κάνουν σεξ σε ορισμένες στάσεις, όπως σε όρθια ή καθιστή θέση, ή αν χοροπηδάνε αμέσως μετά την επαφή, δεν θα μείνουν έγκυες επειδή έτσι το σπέρμα φεύγει από τον κόλπο. Λάθος! Τα σπερματοζωάρια είναι δεινοί κολυμβητές: μέσα σε 5 λεπτά, έχουν ήδη φθάσει στη σάλπιγγα, όπου γίνεται η γονιμοποίηση του ωαρίου, και αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα από τη θέση στην οποία έγινε η σεξουαλική επαφή.

Δεν υπάρχει «ασφαλής» στάση για να κάνεις σεξ αν η σεξουαλική επαφή γίνεται χωρίς προστασία. Επιπλέον, δεν υπάρχουν «ασφαλή» μέρη για να κάνεις σεξ, συμπεριλαμβανομένων στη μπανιέρα, στο ντους ή στη θάλασσα.

ΜΥΘΟΣ # 5. Υπάρχουν μόνο 3 μέθοδοι αντισύλληψης: το προφυλακτικό, το χάπι και το σπιράλ

Παρότι αυτές οι τρεις μέθοδοι είναι οι πιο γνωστές, υπάρχουν 15 διαφορετικές μέθοδοι αντισύλληψης (αν και στην Ελλάδα οι διαθέσιμες επιλογές είναι πολύ λιγότερες). Δυστυχώς -για μας τις γυναίκες- υπάρχουν μόνο δύο μέθοδοι για τους άνδρες (το ανδρικό προφυλακτικό και τη μόνιμη στείρωση). Οι γυναίκες έχουμε την επιλογή από περίπου 13 μεθόδους, μεταξύ των οποίων ορισμένες λεγόμενες αντισυλληπτικές μέθοδοι παρατεταμένης και αναστρέψιμης δράσης -αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να θυμάσαι να το πάρεις ή να το χρησιμοποιήσεις κάθε μέρα ή κάθε φορά που κάνεις σεξ.

ΜΥΘΟΣ # 6. Το σπιράλ δεν είναι κατάλληλο για έφηβες και γυναίκες χωρίς παιδιά

Στις ΗΠΑ, 44% των εφήβων κοριτσιών ηλικίας 15 έως 19 έχουν σεξουαλική επαφή. Αν και οι περισσότερες έφηβες έχουν χρησιμοποιήσει αντισύλληψη, συχνά προτιμούν μεθόδους με υψηλά ποσοστά αποτυχίας -όπως τη διακεκομμένη συνουσία, ή χρησιμοποιούν λανθασμένα πιο αξιόπιστες μεθόδους -όπως το χάπι. Ενδεικτικό είναι πως 8 από τις 10 κυήσεις που προκύπτουν στην εφηβεία είναι ανεπιθύμητες.

Το ενδομήτριο σπείραμα (επίσης γνωστό ως σπιράλ, ή IUD) είναι μια μικρή συσκευή που εισάγεται μέσα στην μήτρα, και μέχρι πρότινος προοριζόταν μόνο για γυναίκες που είχαν ήδη κάνει παιδιά. Ωστόσο, πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε το Αμερικάνικο Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων έχουν αλλάξει αυτή την αντίληψη: το σπιράλ, μαζί με το αντισυλληπτικό εμφύτευμα, θεωρούνται πλέον πρώτης γραμμής μέθοδοι αντισύλληψης για σεξουαλικά ενεργές έφηβες και νέες γυναίκες, δεδομένου ότι είναι οι πιο αποτελεσματικές αναστρέψιμες αντισυλληπτικές μέθοδοι για την πρόληψη μίας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, με περίπου 99% αποτελεσματικότητα.

Έχε υπόψη όμως, ότι το σπιράλ και το εμφύτευμα δεν προστατεύουν από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ως εκ τούτου, πρέπει να συνδυαστούν με το προφυλακτικό για το σκοπό αυτό.

ΜΥΘΟΣ # 7. Δεν μένεις έγκυος αν είναι η πρώτη φορά που κάνεις σεξ, ή αν δεν έχεις οργασμό

Αυτές οι συχνές παρανοήσεις δυστυχώς ευθύνονται για πολλές απρογραμμάτιστες εγκυμοσύνες. Εάν η επαφή λαμβάνει χώρα σε γόνιμες μέρες, ενδέχεται να μείνεις έγκυος, είτε αν πρόκειται για την πρώτη ή την εκατοστή φορά που κάνεις σεξ, άσχετα αν το απόλαυσες ή όχι.

ΜΥΘΟΣ # 8. Δύο προφυλακτικά είναι καλύτερα από ένα

Τα προφυλακτικά μπορεί ενίοτε να σπάσουν. Έτσι, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως με τη χρήση δύο προφυλακτικών είναι πιο ασφαλείς. Η αλήθεια είναι πως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: η χρήση δύο προφυλακτικών προκαλεί τριβή μεταξύ τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο σπασίματος. Συνεπώς, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται δύο προφυλακτικά, ούτε για την αποφυγή εγκυμοσύνης ή και για ασφαλέστερο σεξ. Αυτό ισχύει επίσης και για τη χρήση αρσενικού και θηλυκού προφυλακτικού ταυτόχρονα. Όταν χρησιμοποιείται σωστά, το ανδρικό προφυλακτικό είναι 98% αποτελεσματικό στην αποφυγή εγκυμοσύνης, ενώ το γυναικείο προφυλακτικό είναι 95% αποτελεσματικό.

ΜΥΘΟΣ # 9. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε λιπαντικό μαζί με το προφυλακτικό

Κατά τη διάρκεια της συνουσίας, η χρήση λιπαντικού μπορεί να διευκολύνει τη διείσδυση, έτσι ώστε το σεξ να είναι ευχάριστο και όχι επώδυνο. Αυτό είναι σημαντικό όταν, για πολλούς λόγους (όπως άγχος, λήψη ορισμένων φαρμάκων, λήψη του χαπιού, κλπ) η φυσική ύγρανση της γεννητικής περιοχής είναι μειωμένη.

Υπάρχουν λιπαντικά με βάση το νερό, το λάδι, το πετρέλαιο ή τη σιλικόνη. Ωστόσο, κατά τη χρήση προφυλακτικών, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται λιπαντικά με βάση το νερό: τα προϊόντα με βάση το λάδι ή το πετρέλαιο, όπως η βαζελίνη, οι κρέμες σώματος ή το βρεφικό λάδι μπορεί να αλλοιώνουν το λατέξ, με αποτέλεσμα να σπάσει  το προφυλακτικό.

Τα λιπαντικά με βάση τη σιλικόνη είναι μια νεότερη μορφή λίπανσης, και είναι ασφαλή για χρήση με προφυλακτικά. Ωστόσο, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ξεπλένονται και να προκαλέσουν ερεθισμούς.

ΜΥΘΟΣ # 10. Αν πάρεις το αντισυλληπτικό χάπι για πολλά χρόνια, δεν θα μπορέσεις στο μέλλον να κάνεις παιδιά

Αυτή είναι άλλη μία πολύ συχνή παρερμηνεία. Μετά τη διακοπή της λήψης του αντισυλληπτικού χαπιού δεν αποκλείεται να μείνεις έγκυος αμέσως, αλλά μερικές φορές μπορεί να πάρει δύο ή τρεις μήνες μέχρι να επιστρέψει πλήρως η γονιμότητα, άσχετα με το πόσο καιρό το έχεις πάρει. Μερικές μελέτες έχουν δείξει πως, εντός ενός έτους από τη διακοπή του χαπιού, το 80% των γυναικών που προσπαθούν να μείνουν έγκυες, θα μείνουν – ακριβώς όπως συμβαίνει σε γυναίκες που δεν έχουν πάρει το χάπι.

ΜΥΘΟΣ # 11. Δεν μένεις έγκυος αν κάνεις κολπικές πλύσεις αμέσως μετά το σεξ

Οι κολπικές πλύσεις μετά το σεξ δεν πρόκειται να αποτρέψουν μια εγκυμοσύνη. Όπως είπαμε, τα σπερματοζωάρια είναι γρήγοροι κολυμβητές, και μέχρι τη στιγμή που μια γυναίκα θα αρχίζει να κάνει την πλύση, τα σπερματοζωάρια είναι ήδη βαθιά μέσα στον τράχηλο της μήτρας, όπου κανένα πλύσιμο δεν μπορεί να τους φτάσει.

Η αλήθεια είναι πως κολπικές πλύσεις δεν πρέπει να κάνεις ποτέ , επειδή μπορεί να οδηγήσουν σε πολλά προβλήματα υγείας, όπως δυσκολία να μείνεις έγκυος, κολπικές μολύνσεις και σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις.

ΜΥΘΟΣ # 12. Θηλάζω το μωρό μου, άρα δεν μένω έγκυος

Είναι γεγονός πως η γονιμότητα ελαττώνεται κατά την διάρκεια του θηλασμού, παρόλα αυτά μπορεί να μείνεις έγκυος, ακόμα και αν θηλάζεις αποκλειστικά. Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουμε πότε ακριβώς θα επανέλθει η γονιμότητα. Μπορεί να μην έχεις περίοδο για αρκετούς μήνες μετά τον τοκετό, αλλά κάποια στιγμή θα έχεις την πρώτη ωορρηξία -όπου μπορείς να μείνεις έγκυος- και αυτό θα συμβεί δύο εβδομάδες πριν έρθει η πρώτη περίοδος. Συνεπώς, όταν θηλάζεις, θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις αντισύλληψη αν θέλεις να αποφύγεις μια εγκυμοσύνη.

ΜΥΘΟΣ # 13. Είσαι γόνιμη μόνο μία ημέρα το μήνα

Αν έχεις τακτικό κύκλο 28 ημερών, η ωορρηξία συμβαίνει συνήθως την 14η ημέρα του κύκλου. Αλλά δεν είναι η μοναδική ημέρα που είσαι γόνιμη. Όπως είπαμε προηγουμένως, το σπερματοζωάριο μπορεί να ζήσει στον τράχηλο της μήτρας μέχρι 5 ημέρες και να περιμένει το ωάριο να πέσει. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι οι περισσότερες εγκυμοσύνες προκύπτουν από σεξουαλική επαφή στο χρονικό διάστημα που ξεκινάει 6 μέρες πριν την ωορρηξία και τελειώνει την ημέρα της ωορρηξίας. Μόλις γίνεται η ωορρηξία, σε περίπου 24 ώρες το ωάριο πεθαίνει, και η γόνιμη περίοδος έχει λήξει.

Ωστόσο, ακόμη και σε γυναίκες με απόλυτα σταθερό κύκλο, η ορμονική ισορροπία που εμπλέκεται στη διαδικασία της ωορρηξίας μπορεί να διαταραχθεί από πολλούς παράγοντες: στρες, φάρμακα, κλπ, οδηγώντας σε πρώιμη ή καθυστερημένη ωορρηξία. Έτσι, το να προσπαθείς να αποφύγεις μια εγκυμοσύνη απλά και μόνο έχοντας επαφή στις “ασφαλείς” ημέρες μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

ΜΥΘΟΣ # 14. Δεν χρειάζεται το προφυλακτικό γιατί παίρνω το χάπι

Μια έρευνα που έγινε στη Γαλλία έδειξε ότι «… μία στις δέκα νέες γυναίκες ηλικίας 15 έως 20 ετών δεν γνωρίζει ότι το χάπι δεν προστατεύει από τον ιό HIV και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα». Πρέπει να ξέρεις πως η μόνη μέθοδος αντισύλληψης που προσφέρει προστασία από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι το προφυλακτικό. Ακόμη και άλλες μέθοδοι φραγμού, όπως το διάφραγμα, δεν μπορούν να κρατήσουν τα βακτήρια έξω από τον κόλπο, ενώ το χάπι και το σπιράλ δεν προσφέρουν καμία απολύτως προστασία από μολύνσεις.

Συμπέρασμα:

Μην φοβάσαι να μιλάς με έναν γιατρό! Είναι γεγονός πως το να συζητάς για αντισύλληψη και για σεξουαλικές πρακτικές με έναν γιατρό μπορεί να είναι δύσκολο… αλλά είναι προτιμότερο να συζητήσεις για την πρόληψη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης παρά να χρειαστεί να την αντιμετωπίζεις αφού συνέβη!

Μπορείς να κάνεις την έρευνά σου πριν κλείσεις ραντεβού με ιατρό -υπάρχουν πολλά καλά sites όπου μπορείς να μάθεις χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την αντισύλληψη – αλλά ένας γιατρός θα σε βοηθήσει να αποφασίσεις ποια είναι η καλύτερη μέθοδος για σένα, και πώς να την χρησιμοποιήσεις με σωστό τρόπο.

Η γνώση είναι δύναμη! Μάθε τις επιλογές σου, ενημερώσου για τους κινδύνους μίας ανεύθυνης σεξουαλικής συμπεριφοράς, γίνε ο συνήγορος της δικιάς σου σεξουαλικής υγείας!

Μάθε περισσότερα σχετικά με την αντισύλληψη εδώ:

Centers for Disease Control and Prevention, USA. Αντισύλληψη

National Health System, UK. Οδηγός αντισύλληψης

FPA UK. Εργαλείο αντισύλληψης

 

Φωτογραφίες

Intro: evoke.ie; 1: your-life.com; 2: aboutgettingpregnant.com; 3: keepcalm-o-matic.co.uk; 4: pinterest.com; 5: xonecole.com; 6: teenplaybook.org; 7: geekandjock.com; 8: contraception.about.com; 9: hackcrow.com; 10: telegraph.co.uk; 11: aliexpress.com; 12: fidias.net; 13: dailymail.co.uk; 14: blog.path.org; bottom line: contraception-about.com.